Op 12 oktober 1492 was de Italiaan in Spaanse dienst, Christopher Columbus, de eerste Europeaan die de Amerika’s bezocht. Honderden jaren daarvoor hadden Afrikanen de kusten van de nieuwe wereld al bezocht. De Elmec cultuur in Mexico is daar nog de stille getuige van. Columbus en de Europeanen die hem later hebben gevolgd, hadden echter andere bedoelingen dan de Afrikanen die de Amerika’s eerder hadden bezocht. De Europeanen waren gekomen om te blijven ‘ten koste van alles’. In diverse landen in de Amerika’s is en wordt Columbus op een voetstuk geplaatst als de vertolker van cultuur, godsdienst en ontwikkeling in de Amerika’s. Zo herdenkt men in Costa Rica de Dag van Culturen, in de Bahamas herdenkt men de Dag van de Ontdekkingen en in Spanje herdenkt men Fiesta Nacional, in Uraquay spreekt men van Dag van de Americas. Columbus Day is sedert 1906 in de Amerikaanse staat Colorado tot officiële vrije dag verheven. In 1934 werd deze dag een federale vrije dag en in 1971 heeft de toenmalige Amerikaanse regering bepaald dat Columbus Dag elke tweede maandag van de maand oktober een vrije dag is. Dit betekent dat gisteren, 13 oktober 2014, als Columbus Day in de Verenigde Staten werd herdacht en gevierd, aldus Armand Zunder, voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie Suriname
Reparaties voor grondroof en genocide
De andere kant van het verhaal is inmiddels ook in de Verenigde Staten en de rest van de wereld bij velen al bekend. Dat wil zeggen dat Columbus zelf geen gemakkelijk mannetje was. Zo voerde hij in februari 1494 de slavenhandel in. Ook heeft hij op zijn ‘trackrecord’ staan dat toen hij in 1492 Hispanola bereikte de bevolking bestond uit bijkans 300.000 Inheemse volkeren. Vijftien jaar later waren en 240.000 Inheemsen gedood, aan allerlei ziektes gestorven of als tot slaaf gemaakt en verkocht. De productie, export en weelde die na Christopher Columbus in de America’s is gevolgd, heeft verschrikkelijke consequenties gehad voor de Inheemse volkeren vanaf Canada tot en met het laatste puntje van het Latijns-Amerikaanse continent. Van de Inheemse volkeren werd hun land afgepakt, er is genocide onder hen gepleegd en hun ontwikkelingskansen zijn hun systematisch ontnomen. De Inheemsen in de Verenigde Staten en Canada hebben echter in de loop van de tijd diverse rechten op de grond van hun regeringen in het kader van reparaties afgedwongen.
De Surinaamse case
In Suriname heeft de drang om Columbus Dag te herdenken of te vieren nooit bestaan. Dit komt waarschijnlijk door de sterke invloed die het Nederlandse kolonialisme op de Suriname heeft gehad. Het enige gedenkteken dat ons historisch aan de Spaanse conquistadores herinnerde, was het gedenkteken van Alonso de Ojeda, die in 1493 ons land in naam van de Koning van Spanje heeft aangedaan. In Suriname hebben degenen die na de Spanjaarden Suriname hebben bezet ook onder de Inheemsen huisgehouden. Zo wordt geschat dat in 1493 toen Ojeda Suriname aandeed er 70.000 Inheemse volkeren in Suriname woonachtig waren. Bij de volkstelling in 1921 zijn er slechts 1.400 Inheemsen geregistreerd. Kortom het heeft maar een haartje gescheeld of deze groep Surinamers was geheel verdwenen. Wanneer wij anno 2014 kijken naar de positie van de Inheemse volkeren in Suriname, dan komen wij op basis van de achtste volkstelling tot de conclusie dat er 20.344 zijn geregistreerd, waarvan 10.296 mannen en 10.048vrouwen. Opvallend is ook dat 81% van de Inheemse volkeren het mulo of minder niet met een diploma had afgerond, 6% de middelbare school had afgerond en slechts 3% een bul uit het hoger onderwijs had gehaald. Ook is gebleken dat slechts 3% van de Inheemse volkeren als werkzame bevolking was geregistreerd. Gelukkig blijkt dat de Inheemse volkeren de beste score in Suriname hadden voor wat betreft chronische ziekten als hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en suikerziekte. Maar de Inheemse volkeren hebben in het huidige Suriname ook met andere achterstanden te kampen. ‘Veel onderling wantrouwen en gebrek aan robuuste organisaties die opkomen voor hun materiële en immateriële belangen, onvoldoende huisvesting, onvoldoende culturele en educatieve voorzieningen, gebrek aan werk in de formele sector, onvoldoende ontwikkeld ondernemerschap, allerlei aanslagen op hun leefomgeving en diverse soorten van vervuiling van de natuur en het milieu en gebrek aan grond en met name aanlandbouwgrond, zijn enkele van de zaken die Zunder constateert.
Geconfronteerd met de hiervoor genoemde achterstanden is het overduidelijk dat vanuit de gemeenschap der Inheemse volkeren er zeker geen animo bestaat om Columbus Dag in Suriname te introduceren, concludeert Zunder.
