Deze keer, beste lezer, een beetje ernstiger verhaal. De oorzaak van de load shedding leent zich voor een heel grappig verhaal maar de load shedding op zich veroorzaakt veel leed; laten wij daarom proberen ernstig en positief te blijven. Ik ga wel van het standpunt uit dat er werkelijk niet voldoende water in het stuwmeer is. Dus geen politieke kiekeboe tussen Suralco en onze overheid.
Hoe zit de load shedding in elkaar?
De energie die de EBS ons levert, komt door een aantal generatoren plus de energie die de Suralco ons verplicht moet leveren volgens de Brokopondo-overeenkomst. Het laatst vermelde is niet erg veel; ik denk dat het overeenkomt met een machine van ca. 9 MW. Het heeft de afgelopen jaren veel geregend en de smelter van Suralco is gesloten waardoor er een extra hoeveelheid energie uit het stuwmeer beschikbaar is gekomen. Wij mogen het kopen en Suralco verdient er een zakcentje aan. Maar de verantwoordelijken o.a. het ministerie van NH zijn een beetje in slaap gedommeld en men is vergeten dat dit een keertje voorbij zou kunnen gaan.
Hoe pakken wij de load shedding aan?
De EBS is niet in staat voldoende energie te leveren met de middelen die haar nu ter beschikking staan. Haar leverbaar vermogen plus het vermogen dat de Suralco volgens contract verplicht is te leveren is niet toereikend om te voldoen aan de vraag in de piekperiode. Ik zeg “leverbaar vermogen” en geen “opgesteld vermogen” want er is voldoende vermogen opgesteld maar het lijkt alsof men pas in beweging komt als de klant wanhopig is.
Als wij iemand hadden die ons zou helpen met wat extra megawatts tijdens de load shedding dan zou iedereen altijd licht kunnen hebben. Is er wel iemand? Jawel! Die iemand is er. En dat is Suralco. Suralco is contractueel verplicht een bepaalde hoeveelheid energie te leveren. Het is niet erg veel zoals ik u daarnet heb uitgelegd. Maar wij mogen het afnemen hoe wij dat willen. Wij kunnen het gelijkmatig over het hele jaar uitsmeren. Wij kunnen het ook stootsgewijs afnemen in perioden waarin wij het hoog nodig hebben. Bijvoorbeeld in de piekuren. Als wij teveel afnemen, is het snel op. Maar wij kunnen het rekken als wij alleen maar in de piekuren trekken en niet daarbuiten. Ook daarbuiten hebben wij het nodig. Want de EBS is vergeten om een transmissielijn te bouwen waardoor wij geen energie uit de centrale van Staatsolie kunnen trekken. Als wij geen energie van Suralco trekken, wordt er extra water verzameld in het stuwmeer. Wij creëren daardoor een energiespaarpotje. En hoe minder wij van Suralco trekken, des te groter wordt het spaarpotje. Is er voldoende in het spaarpotje dan kunnen wij bij load shedding, in plaats van uit te schakelen, energie die wij bij Suralco tegoed hebben gebruiken en iedereen is gelukkig. Het enige wat wij moeten doen is zo weinig mogelijk energie te verbruiken. Piekuur of daluur; het maakt niet uit! Hoe zuiniger wij zijn, hoe meer water er in het spaarpotje overblijft. Als wij zuinig zijn met stroom wordt het spaarpotje voller en er is minder gevaar voor load shedding. En als er load shedding moet komen dan halen wij het volgens contract bij Suralco.
Strategie (solidariteit)
Mijn stem is als die van Johannes de Doper, een roepende in de woestijn. Niemand gaat luisteren behalve als het volgende gebeurt:
1. Wij Surinamers moeten allemaal meewerken aan het aanpakken van dit probleem. Dit heeft als voordeel dat wij ook een stap maken in de richting om beter met elkaar om te gaan. Als wij samen pinaren verhoogt het de saamhorigheid.
2. Er moet minimaal één gezaghebbende Surinamer in het openbaar het Surinaamse volk aansporen om waar mogelijk, zuinig om te gaan met energie. En als teken dat men meedoet, dat kenbaar maken. Ik denk aan bijvoorbeeld een bandje om de pols in een neutrale kleur. Beslist geen kleur van een politieke partij! Anders gaat niet iedereen meedoen. Ik ken slechts drie personen die aan deze voorwaarden voldoen: gezag, sociaal bewogen, verantwoordelijkheidsgevoel, publiekelijk bekend en gerespecteerd door alle bevolkingsgroepen. Deze zijn Carl Breeveld, de president D.D. Bouterse en Chan Santokhi. Als een of meer van deze mensen het publiek oproepen dan ben ik ervan overtuigd dat men gaat meewerken. De minister van NH en consorten moeten zich er beslist niet mee bemoeien anders gaat men juist de lampen op bright zetten! In intellectuele kringen worden ze uitgelachen om hun planningscapaciteiten en in kringen van managers vindt men ze zielig. Men neemt niet eens de moeite om ze hard aan te pakken.
3. Hoe gaan wij bezuinigen?
Alle lampen die niet nodig zijn uitdoen. Zo weinig mogelijk strijken. Ik loop met ongestreken kleren. Het lijkt modern en men weet dat ik solidair ben. Indien mogelijk, bestaande lampen vervangen door LED-lampen, gebruik van airco’s zo lang mogelijk uitstellen. Televisie alleen maar aandoen als er daadwerkelijk wordt gekeken. Bij een plasje doen, de spoelonderbreker van het toilet gebruiken; verder zuinig met water en deuren van ijskasten zoveel mogelijk dichthouden. TL-lampen niet teveel aan en uitmaken. Kantoren kunnen veel bezuinigen. Gebruik uw creativiteit. Laten wij voor een paar maanden samen pinaren. Het brengt ons ook samen.
Resume:
1. EBS heeft niet genoeg energie.
2. Suralco is verplicht te leveren wat in het contract staat.
3. Suralco wil, als goede burger van het land, helpen als ze voldoende water heeft.
4. Vanwege het feit dat water (energie) opgeslagen kan worden kan er voldoende energie geleverd worden tijdens de piekuren.
5. Als wij zuinig zijn met energie en overdag weinig of geen energie van Suralco nemen, kan water opgespaard worden in het stuwmeer.
6. Als wij samen meewerken totdat de lijn Staatsolie-EBS klaar is, hoeven wij in de piekuren niet zonder stroom komen te zitten.
7. Alle geloofwaardige mensen met gezag dienen het bovenstaande aan te moedigen.
Ing. Rudi Jadnanansing
(Elektrotechnisch ingenieur)
