Paus Benedictus XVI treedt op 28 februari om 20.00 uur terug uit zijn functie. Dat heeft hij vandaag bekendgemaakt. De paus zegt geheel vrijwillig zijn functie neer te leggen. De paus maakte zijn aftreden zelf in het Latijn bekend tijdens de heiligverklaring van de martelaren van Otranto. ‘Nadat ik herhaaldelijk voor God bij mezelf te rade ben gegaan, ben ik tot de stellige overtuiging gekomen dat mijn krachten niet langer toereikend zijn om adequaat het Petrusambt te vervullen.’ Benedictus zegt geheel vrijwillig zijn functie neer te leggen.
De paus is 86 jaar oud, en heeft al jaren een broze gezondheid. Volgens de verklaring is de paus ‘zich zeer bewust van de zwaarte van zijn gebaar’. De paus heeft naar eigen zeggen lang nagedacht over zijn besluit. ‘Maar in de huidige tijd met snelle veranderingen heeft een paus niet alleen mentale, maar ook fysieke kracht nodig’, aldus Benedictus. Na zijn terugtreden wil hij de kerk met gebeden blijven dienen. Benedictus zal na zijn aftreden naar zijn vakantieverblijf Castel Gandolfo ten zuiden van Rome gaan. Daarna zal hij in beslotenheid gaan wonen in het Vaticaan.
De boodschap van de paus komt als een donderslag bij heldere hemel, zei de decaan van het College van Kardinalen, kardinaal Angelo Sodano. Volgens een woordvoerder is de paus ‘de laatste maanden’ tot zijn beslissing gekomen. Het was ‘een volledig persoonlijke beslissling, zonder druk van buitenaf’. Met een depressie of ‘onzekerheid’ heeft de beslissing niets te maken, aldus de woordvoerder. Maar het drukke paasschema dat voor de deur staat (Pasen valt dit jaar op 31 maart en 1 april) heeft een rol kunnen spelen in de beslissing van de paus, aldus de woordvoerder.
De arts van Benedictus XVI had hem al geadviseerd geen transatlantische reizen meer te maken. Ook heeft het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk steeds meer moeite met lopen. Dit zei zijn oudere broer, Georg Ratzinger (89), het Duitse persbureau dpa.
Nu de paus zelf terugtreedt zal zijn zetel onbezet blijven totdat de kardinalen een opvolger uit hun midden hebben gekozen. Het Vaticaan hoopt dat het conclaaf van kardinalen binnenkort bijeenkomt om de nieuwe paus te kiezen als opvolger van paus Benedictus. Medio maart zou er witte rook uit de schoorsteen moeten komen. Het Vaticaan heeft nog niet bekendgemaakt, wanneer het conclaaf van kardinalen begint. Het wordt altijd gehouden in de Sixtijnse Kapel, die deel uitmaakt van de Vaticaanse Musea. Aartsbisschop Wim Eijk van Utrecht zal als enige Nederlander meedoen aan die bijeenkomst. De enige andere Nederlandse kardinaal, Ad Simonis, werd in november 2011 80 en is daarom te oud.
Normaliter blijft een paus tot aan zijn dood in functie. Het gebeurde in 1294 voor het laatst dat een paus vrijwillig terugtrad. Toen deed Celestinus V dat.
Ratzinger
Benedictus XVI – op 16 april 1927 in Duitsland geboren als Jospeph Ratzinger – werd in april 2005 de 265e paus van de Katholieke Kerk. Hij was toen al 78 jaar oud, daarmee was hij een van de oudste mannen ooit die paus werden. Hij volgde toen de geliefde paus Johannes Paulus II op. Als paus staat Benedictus XVI aan het hoofd van de Kerk en is hij als het soeverein Staatshoofd van Vaticaanstad.
Het pontificaat van Benedictus valt in een roerige periode voor de katholieke kerk. Het misbruikschandaal greep wereldwijd om zich heen en er was controverse over homo-onvriendelijke uitspraken van de paus, en over opmerkingen van de paus dat condoomgebruik de verspreiding van aids in de hand werkte.
Benedictus gaf meermalen aan het pausschap nooit geambieerd te hebben. In 2009 zei de paus in Australië: ‘Ik moet zeggen dat ik zelfs vandaag moeite heb om te begrijpen waarom de Heer aan mij heeft gedacht, mij heeft uitgekozen voor deze taak.’
De paus verwees daarbij naar zijn geïsoleerd leven als jongeling in het landelijke Beieren. Hij heeft er nooit van gedroomd paus te worden. ‘Maar ik aanvaard het uit zijn handen, zelfs als het mijn begrip ver te boven gaat. God helpt me.’
De Franse president François Hollande zegt het besluit van de paus ‘zeer te respecteren’. Ook een woordvoerder van de Duitse regering zei ‘geëmotioneerd en geraakt’ te zijn door het terugtreden van de paus. ‘Zoals menigeen in Nederland’ is de landelijk woordvoerder van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland ‘overvallen’ door het plotselinge nieuws over het aftreden van de paus.
COC
De Nederlandse bisschoppenconferentie komt in de loop van maandagmiddag met een reactie, zo liet hij weten. COC Nederland hoopt dat de opvolger van paus Benedictus XVI liefdevoller omgaat met homoseksuelen, lesbiennes, biseksuelen en transseksuelen. Dat zegt voorzitster Tanja Ineke in een reactie op het aanstaande vertrek van de paus. ‘We hopen dat er een paus komt die minder geobsedeerd lijkt met dit onderwerp.’
Paus Benedictus XVI zei tijdens zijn kersttoespraak te willen dat zijn kerk de krachten bundelt met andere religies tegen het homohuwelijk. Eerder sprak de kerkvader al negatief over het homohuwelijk tijdens een boodschap ter gelegenheid van de Werelddag van de Vrede. Het COC noemde die uitspraken toen verbijsterend en liefdeloos. (bron: Volkskrant)
