Vanaf 27 januari 2013 hebben wij nog 20 jaar te gaan. Dan expireert de Brokopondo Overeenkomst, de dam en alles wat erbij behoord is dan van het volk van Suriname! De Brokopondo Overeenkomst strekt onder meer tot het ontwikkelen van het waterkrachtpotentieel in Suriname door de bouw van een dam en waterkrachtwerken en het stichten in Suriname van installaties voor de productie van aluminium. Het grootste deel van de energie op te wekken door de waterkrachtcentrale werd gebruikt voor de aluminiumproductie, terwijl een klein deel van de energie ter beschikking werd gesteld aan de regering van Suriname.
Belangrijke data tot aan de start van de aluminiumproductie
27 januari 1958 joint venture overeenkomst tussen Suriname en Alcoa voor de duur van 75 jaar.
Augustus 1965 voor het eerst elektrische energie van Afobaka naar Paranam.
9 oktober 1965 eerste Surinaamse aluminium gegoten door koningin Juliana.
Amendementen in de Brokopondo Overeenkomst sinds 1958.
1984 joint venture Suralco-Billiton
1988 sluiting 50 % van de aluminium smeltcapaciteit
1999 Sluiting 100% van de aluminium smeltcapaciteit
Alle wijzigingen in de Brokopondo Overeenkomst in het belang van de Suralco.
Met het stopzetten van de aluminiumproductie in 1999 kwam opeens veel energie vrij die voor het overgrote deel door de regering van Suriname van de Suralco wordt gekocht en die het op haar beurt doorverkoopt aan de EBS die deze energie distribueert onder haar consumenten.
Hiermee is Suralco van aluminiumproducent een energieleverancier geworden wat nooit de bedoeling is geweest van de Brokopondo Overeenkomst.
Het is goed hierbij op te merken dat in de formule van de verkoop van energie door de Suralco aan de regering van Suriname een clausule is opgenomen dat om de 5 jaar de prijs wordt bijgesteld naar rato van de gewijzigde olieprijs in de verstreken 5 jaar.
Een ieder die zich met de energieproblematiek van ons land bezig houdt, weet dat in de hoeveelheid energie die door Suralco aan de regering van Suriname wordt verkocht geen thermische component zit m.a.w. geen energie die met olie wordt opgewekt. Immers in 2001 is de TG4 (turbine generator 4) die o.a. als thermische back-up fungeerde voor de energielevering aan de regering van Suriname ontmanteld.
De conclusie die getrokken moet worden is dat de regering van Suriname Suralco aardig subsidieert met haar inkoop van elektrische energie van dit bedrijf.
Als het aan de Suralco ligt is de volgende aanpassing van de Brokopondo Overeenkomst het subsidiëren van de olie die zij verbruikt bij de productie van aluinaarde.
“Yu musu abi drey ay” om dit te durven voor te stellen zeker als we het beschouwen in het licht van de subsidie door de regering van Suriname aan Suralco bij de inkoop van elektrische energie, maar een gezegde luidt “de brutalen hebben de halve wereld”.
Dit alles zal in overweging genomen moeten worden bij de onderhandelingen met betrekking tot de continuering van de mijnbouwactiviteiten van Suralco in ons land een zaak die op korte termijn speelt.
Op een langer termijn speelt het verlopen van de Brokopondo Overeenkomst en omdat 20 jaren zo om zijn, lijkt het mij goed dat wij ons nu gaan bezinnen op zaken.
Belangrijk is te weten wat de staat is waarin de faciliteiten zich nu bevinden en wat die staat zal zijn over 20 jaar.
Het is aan te bevelen dat de regering van Suriname per 1 maart 2013, in dit geval zou 1 juli 2013 zeer symbolisch zijn, een commissie benoemt die alles met betrekking tot de expiratie van de Brokopondo Overeenkomst voorbereidt waarbij een overname eerder dan 27 januari 2033 ook zal moeten worden overwogen.
Lothar Boksteen
