Het gebouw van een gerespecteerde vakcentrale met een behoorlijke staat van dienst staat op het punt om geveild te worden. Het gebouw van de vakcentrale en het standbeeld van een voormalige voorzitter zijn geruime tijd het gezicht geweest van de vakcentrale. Er is activiteit geweest in het gebouw en de huidige voorzitter is heel vaak heel vroeg voor het gebouw te zien geweest, genietend van de opkomende zon, soms met zijn beide handen in elkaar op de rug. Er zou financieel mismanagement zijn gevoerd, schulden kunnen niet meer worden betaald, getuige de dreigende veiling van de bezittingen van de vakcentrale. Er zijn vreemde besluiten genomen in de laatste dagen bij deze vakcentrale. Zo zijn lidbonden massaal geschorst. Nu zijn bijna alle bonden gericht tegen de voorzitter die de hoofdoorzaak zou zijn van het mismanagement. Hij heeft medestanders, die debet zouden zijn aan het financieel mismanagement. De situatie bij de vakcentrale is wel geëscaleerd binnen korte tijd, maar we zijn er zeker van dat het hier niet gaat om het traditionele ‘na een kortstondig ziekbed’, integendeel. De daders van hetgeen de vakcentrale overkomt, zouden bekend zijn en de lidbonden zouden niet schromen om een strafrechtelijk onderzoek te initiëren. Het resultaat hiervan kan zijn dat de voorzitter dus in de gevangenis belandt. Dat levert een heel vreemd plaatje op: een leider die zich ten dienste stelt voor de belangen van de werknemers en toch in de gevangenis belandt. Meestal zijn het autoritaire regeringen die geen lastige vakbondsleiders dulden en die oproerige werknemersvertegenwoordigers opsluiten en intimideren. Hier zullen de werknemers misschien een aangifte doen. Alles hangt nu af van de uitkomst van het onderzoek van een financiële deskundige.
De vraag blijft hoe het zover heeft kunnen komen in deze grote vakcentrale. Wij denken dan in deze aan de factor die het functioneren van alle organisaties bepaalt, met name de factor mens, in deze de leden. Dat zijn de werknemers in de vakorganisaties die aangesloten zijn bij de vakcentrale. Het is een algemene klacht dat leden heel slecht reageren op algemene ledenvergaderingen en bijzondere vergaderingen, die bijeengeroepen worden door de verschillende besturen. Er is voorts geen gewoonte om financiële stukken goed door te nemen. Verenigingen hebben moeite om het vereiste quorum te halen om vergaderingen rechtsgeldig te houden. Wanneer zwaarwichtige besluiten worden genomen, moeten de leden extra gepolst worden vooraleer ze opkomen. De leden van de vakorganisaties zijn normale burgers, die dagelijks te maken hebben met dezelfde problemen die de gemiddelde burger ervaart, zoals een hoge benzineprijs. Hoe hebben deze werknemers inspraak in overheidsbesluiten die hem raken, net als andere burgers? Dat gaat via de vakcentrales en niet zozeer via de eigen vakbonden. Vandaar dat het functioneren van de vakcentrales ook een kopzorg moet zijn van de leden van de vakbonden. Maar als men moeite heeft om degelijk te participeren in de eigen bond, wanneer gaat men dan oog hebben voor de vakcentrale die op het hoger politiek niveau in bepaalde fora zit om vraagstukken als belastingen, prijzen en lonen te bespreken? Een deel van de schuld is daarom best wel te leggen op de werknemers en hun bonden die de zaak hebben laten escaleren, zover dat ze nu, zoals ze het zelf zeggen, bedreigd worden thuisloos te raken. De algemene klacht is dat steeds minder mensen geïnteresseerd zijn in vakbondszaken. Men wil niet bemoeien en men wil nu ook minder lid zijn, als wij ons niet vergissen.
Maar hoe belangrijk zijn vakbonden en vakcentrales nu voor de werkende mensen in Suriname? Het antwoord ligt hem in de tevredenheid van de Surinaamse werkers. De conclusie kan getrokken worden dat werknemers die lid zijn van een bond, meer tevreden zijn dan de arbeiders die geen bond hebben. De werknemers die in een bond zitten, hebben meestal een collectieve arbeidsovereenkomst, dat meestal een sociaal contract is in die zin dat er daarin ook sociale voorzieningen staan. We denken dan aan ziektekostenverzekeringen, arbeidsongeschiktheidsregelingen en pensioenen. Het gaat ook om loononderhandelingen, waarbij de inflatie, productiviteitsverhoging en betere bedrijfsresultaten in acht worden genomen. Werknemers die niet georganiseerd zijn, hebben geen loononderhandelingen en meestal ook geen sociale voorzieningen zoals overeengekomen in collectieve onderhandelingen. Daarom zijn vakbonden belangrijk in Suriname, denken wij. Voor de algemene problemen in het land kunnen georganiseerde werknemers via hun vakcentrale dyugu dyugu maken en aandacht vragen van de regering via hun vakcentrale. Het is daarom niet verstandig om een vakcentrale te verwaarlozen.
Concluderend kan gezegd worden dat de wrokomans hun vakcentrale zeer waarschijnlijk hebben laten verloederen. De mensen die een scheve schaats hebben gereden, praten wij niet vrij. Maar medeschuld van de wrokomans, door verwaarlozing van hun vakcentrale, valt niet te ontkennen.
