Van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) is in deze hardnekkige turbulente periode niet veel te merken. Misschien heeft de CBvS gewoon niet veel te vertellen of in de melk te brokkelen, omdat ze verlegen zou zitten om dollars en de valutamarkt niet kan dirigeren en naar haar hand zetten. De koersontwikkeling is onstuimig en er zijn geen nieuwe maatregelen die aangekondigd (zonder specifiek in te gaan daarop in details vanwege de strategie) of die specifiek bekend zijn. Het is stil rond de CBvS, het zijn de cambio’s en nu de commerciële banken die ‘rulen’. Onlangs heeft de CBvS de stilte verbroken, door uit te komen met een verklaring over de openbaarmaking van bankrekeningen. Er zijn meerdere geruchten over bankrekeningen in omloop, zoals een onmogelijkheid om valuta te lichten, hetgeen door een bank zou zijn ontkracht. Er is een tijdje geleden ook een punt gemaakt dat Surinaamse banken niet zouden zijn verzekerd tegen hun ondergang om cliënten te beschermen. Er is recent ook een oproep in DNA gedaan om verplicht valuta te doen inwisselen op de luchthaven, waardoor de CBvS de beschikking krijgt over een deel van de dollars dat in het land terecht komt. Er zou in Suriname enige consternatie zijn ontstaan nadat het gerucht bekend werd dat bankrekeningen op straat zouden komen te liggen. Voordat ingegaan wordt op dit gerucht, zij opgemerkt dat in het kader van anti-corruptiemaatregelen zowel de OAS- als de VN-standaarden met betrekking tot anticorruptie in de publieke sector en bij publieke functionarissen, uitgaan van enige inzage in het vermogen van deze personen. Het systeem dat gepropageerd wordt, is dat trends worden gevolgd en dat onverklaarbare pieken worden onderzocht naar de bron van het inkomen. De allereerste versie van de anti-corruptiewet die tijdens Venetiaan 3 (2005-2010) aan het parlement werd voorgelegd, had ook dit systeem, maar werd al gauw weggehaald onder druk van de coalitie zelf. Hiermee is niet gezegd dat wij voorstander zijn van het op straat gooien van alle bankgegevens, maar het moet ook duidelijk zijn waarom bepaalde mensen zenuwachtig worden van het gerucht. Er is een recht van privacy, maar die heeft begrenzingen. Vooralsnog wordt niet ingezien waarom bankrekeninggegevens niet bekend mogen zijn bij de belastingdienst.
Vermogensbelasting moet niet worden ontdoken, de overheid moet hierover goede voorlichting geven. Wanneer burgers nu hun vermogensbelasting niet betalen, welke middelen heeft de belastingdienst dan om achteraf aanslagen op te leggen? Het punt dat bekeken moet worden, is waarom het bankgeheim zo heilig is. Het staat niet op zich, maar zou voornamelijk te maken hebben met de veiligheid van burgers en de sociale participatie van burgers zonder spanningen. Nu is het zo dat de laatste tijd het tegenovergestelde waar is van alles wat autoriteiten opeens en gehaast verklaren en pertinent ontkennen. Besluiten worden in het openbaar of in kamers binnen minuten teruggedraaid. Daarom is het gevaarlijk wat de CBvS verklaart. Hij zegt dat elk bericht met als inhoud dat het bankgeheim geschonden wordt, of zal worden, geheel van elke grond ontbloot is. Dat is dus op het moment waarop hij deze verklaring aflegt. Hij verklaart dat ‘informatie van rekeninghouders bij banken onder strikt bankgeheim valt en niet met de Belastingdienst noch met andere onderdelen van de Staat gedeeld wordt’. De CBvS directeur drukt zich uit in de tegenwoordige tijd, maar zegt nog niets over de toekomst. Ook zegt hij niet op welke wet of verdrag of overeenkomst het bankgeheim is gebaseerd. Opmerkelijk is dat de CBvS-baas het heeft over geen bemoeienis van Financiën ‘met de tegoeden van het publiek bij het bankwezen; niet met haar tegoeden in onze eigen munt en ook niet met haar tegoeden in vreemde munt’. Financiën bemoeit niet, en CBvS zegt dat informatie (door hem) niet met de belastingdienst gedeeld wordt. Deze functionaris zegt niet dat de commerciële banken informatie niet delen en/of niet mogen delen en wat de consequenties zijn als dat wel gebeurt. Hij zegt wel dat ‘tegoeden van het publiek bij ons bankwezen in elke muntsoort veilig zijn en dat zij zich zal blijven beijveren om ons financieel bestel stabiel te houden’. Daarmee is dus niet gezegd dat de commerciële banken geen informatie mogen delen. Burgers worden opgeroepen zaken met banken te blijven doen (geld ter beschikking te blijven stellen). De CBvS zegt dat zijn uitkomen met een bericht te maken heeft met een gerucht dat ‘informatie over bankrekeningen van rekeninghouders bij de bankinstellingen binnenkort met de Belastingdienst gedeeld zal worden’. De CBvS is met haar bericht niet in geslaagd om gefundeerd en gebaseerd op basis van nationale en internationale wetgeving met strafsancties waaraan banken gebonden zijn, de samenleving gerust te stellen. Het is een ‘uit-het-hoofd-bericht’ en met welke reden, is onbekend.
