Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) brengt jaarlijks een rapport uit over de stand van zaken en de vooruitzichten van de economie. Er wordt behoorlijk zwaar getild aan deze zogenaamde Artikel-IV-missie-rapporten. In deze rapporten is altijd gewaarschuwd over de fragiele en smalle basis van onze economie en de kwetsbaarheid vanwege de gevoeligheid voor de wereldmarktprijzen. Surinaamse autoriteiten hebben regelmatig contact met het IMF.
Surinaamse heeft in de jaren negentig een structureel aanpassingsprogramma (SAP) uitgevoerd. Het SAP was behoorlijk zuur voor de bevolking. Het aanpassingsprogramma is niet volledig uitgevoerd zoals voorgeschreven door de buitenlandse donor. Nu is Suriname weer op het punt een IMF-recept in overweging te nemen. Inmiddels is wereldwijd een conclusie geaccepteerd dat IMF-aanpassingsprogramma’s niet positief uitwerkt. Nu is door de regering bekendgemaakt dat de Surinaamse regering sinds augustus 2015 een ‘eigen’ aanpassingsprogramma aan het uitvoeren is en dat zou ‘met toenemend succes’ uitgevoerd worden. De regering heeft nu bekendgemaakt dat IMF hierbij kosteloze bijstand zal verlenen. De vraag is terecht gesteld welke programma precies vanaf augustus 2015 in uitvoering is. Er is gevraagd naar inzage in het programma. Dat is niet aan de DNA voorgelegd. Begin februari komt een IMF-bijstandsteam naar Suriname. Willen wij in Suriname een IMF-programma (verkapt) uitvoeren? Gaan IMF-functionarissen bijstand verlenen aan het uitvoeren van een aanpassingsprogramma, welke afwijkt van het standaard IMF-programma? Het verzoek om het IMF te betrekken, zou kennelijk komen vanuit het ministerie van Financiën. Vanuit het IMF is al gezegd dat mogelijk samengewerkt kan worden op het stuk van de internationale reserves. Het IMF geeft aan dat samenwerking vereist is van de Caribische Ontwikkelingsbank, de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank en de Wereldbank. Er wordt al met stelligheid gesproken over ‘Suriname’s hervormingsprogramma’. Het IMF is echter niet geliefd bij de civil society en politieke partijen in ontwikkelingslanden. Er zijn weinig ontwikkelingslanden, die beter zouden zijn geworden van het uitvoeren van een IMF-aanpassingsprogramma. Het IMF krijgt kritiek van ontwikkelingslanden onder andere voor zijn voorwaarden, die het stelt bij de leningen die ze verstrekken. Er wordt gezegd dat het IMF bij zijn leningen geen voorwaarden stelt met betrekking tot mensenrechten. Het IMF en de Wereldbank zijn gecreëerd in 1944 op een conferentie te Bretton Woods, New Hampshire. Het IMF was aanvankelijk bedoeld om internationale economische samenwerking te bevorderen en korte-termijn-leningen te verstrekken. Sinds de schuldencrisis van de jaren ’80 om landen te halen uit financiële crises (bailing out) vaak met programma’s aangeduid als ‘structural adjustment policies’ (SAP). Het IMF wordt aangemerkt als een van de meest machtige instituten op aarde. IMF-programma’s worden als koloniaal aangeduid. Het creëert ongelijkheid en milieuvernietiging.
Er wordt gevraagd te besparen om onderwijs en volksgezondheid, voedsel- en transportsubsidies af te bouwen, het devalueren om exporten goedkoper te maken, het privatiseren van nationale bezittingen en lonen te bevriezen. Dus het IMF-model is eigenlijk al in uitvoering, de zogenaamde ‘belt-tightening measures’ (buikriemen strakker aantrekken), die armoede doen toenemen en aan multinationals de ruimte geven om werknemers en het milieu uit te buiten. Een klacht is ook dat het IMF de rijke landen dienstbaar is en ‘Wall Street’. Rijke landen betalen meer in het IMF quotumsysteem en hebben gewicht bij het uitvoeren van meer stemrecht. Het systeem wordt aangeduid als ‘one dollar, one vote’. USA is de grootste aandeelhouder met een quotum van 18%. Duitsland, Japan, Frankrijk en Groot Brittannië zijn de andere grote landen in het IMF. Het IMF zou landen voorts stimuleren om bestaande export te verbreden boven de diversificatie van de economie. In de landbouw worden boeren bijvoorbeeld gestimuleerd om productie voor lokale consumptie te verlaten en zich toe te leggen op exportgewassen. Het IMF zou alleen werken met Financiënministers en niet afstemmen met ministers belast met milieu, gezondheid, onderwijs en arbeid. IMF-modellen komen meer bedrijven ten goede, is onvriendelijk voor rechten van werknemers (flexibiliteit en laag minimumloon), voor vrouwen, het milieu. IMF houdt rekening met bankiers en zou economische crises juist verergeren dan verbeteren. Het is in het kader van het bovenstaande aan te bevelen dat Surinaamse autoriteiten en de DNA voorzichtig omgaan met de betrokkenheid van het IMF met enig programma in Suriname. Er moet duidelijkheid worden verschaft over het geheime programma dat sinds augustus 2015 in Suriname in uitvoering zou zijn. Er is sprake van ‘toenemen succes’. Wat moeten wij daaronder begrijpen, wat zijn de successen? De betrokkenheid van het IMF en het aanpassingsprogramma dat gaande is, moet in het openbaar in DNA worden behandeld.
