Bij de aankondiging van het voornemen om de Belasting Toegevoegde Waarde (BTW) in te voeren, werd door enkele critici binnen de samenleving al vooraf gesteld dat dit een lastige klus zal worden. Vooral organisatorisch betekent dit voor de Belastingdienst hoogstwaarschijnlijk een moeilijke optie. Tegen 30 juni 2016 moest er een gedetailleerd en uitgebreid, aan tijd gebonden uitvoeringsplan voor de introductie van de BTW zijn ontwikkeld, met daarin duidelijke verantwoordelijkheden. Tegelijkertijd moest de projectcoördinatie-unit zijn opgezet en ingevuld. De status daarvan is niet bekend. Waar wel door de autoriteiten over gesproken wordt, is nog steeds de invoering van BTW tegen begin 2018.
Over het algemeen betaalt niemand graag belasting. Dat is volgens econoom Stanley Raghoebarsing een gezonde zaak. Belastingen belemmeren en de productie en de consumptie. Hij beseft wel dat er noodzakelijke voorzieningen zijn, die je niet individueel kunnen worden geregeld. Voor de aanleg van bijvoorbeeld wegen, grote gezondheidsprojecten, politie en defensie, zijn belastingen noodzakelijk. Echter moeten zij minimaal blijven.
De BTW lijkt volgens Raghoebarsing wel op de omzetbelasting. Hij drukt de beleidsmakers daarom op het hart om te voorkomen dat er uiteindelijk dubbele belasting wordt geheven met overlappende belastingmechanismen. Raghoebarsing is voorstander van het verschuiven van de belastingdruk van het inkomen naar de consumptie. Door het inkomen te belasten, wordt de Surinamer ontmoedigd om te werken/produceren. Wordt de consumptie belast, moeten de mensen die het meest consumeren meer belasting betalen, dan degenen die minder consumeren. Dit moet zeker middels rechtvaardige belastingmechanismen geschieden.
Indien BTW wordt ingevoerd, zou het ook moeten betekenen dat meer mensen belasting betalen, hierbij inbegrepen de informele sector die bijkans 50% van de Surinaamse economie behelst. In het huidige stelsel zijn het vooral de loontrekkers in de formele sector die belasting betalen. De grote jongens die moeten betalen, vliegen door het systeem. Als beleidsmaker beginnen met het eenvoudiger maken van het betalen van belasting, is dat volgens Raghoebarsing al een goede start. Dat betekent dat belasting betalen niet zo ingewikkeld zou moeten zijn, met vooral de lastige belastingformuliertjes van de fiscus.
Over het voornemen van de regering om BTW in te voeren, is de econoom helemaal niet sceptisch. “Als men draagvlak krijgt van een deel van het parlement dat zich als jaknikkers opstelt, krijgt men het wel erdoor. Het ligt aan de bevolking om te kijken als zij het wil accepteren of niet”, stelt Raghoebarsing. De manier waarop de huidige regering het land bestuurt, geeft Raghoebarsing geen hoop dat er op een goede manier zal worden omgegaan met belastingmiddelen.
“Macht en instrumentarium in handen van verkeerde mensen leidt tot ongelukken”, stelt de econoom. Het gaat uiteindelijk bij hem om de verantwoording van de handelingen door de overheid die slecht is. Het eerste bezwaar tegen de huidige invoering van additionele belastingen, is dat het niet geschiedt op grond van duurzaam beleid, maar op grond van de financiële crisis die men zelf geschapen heeft. “Zelfs goede maatregelen worden niet aangestuurd vanuit beleid, inzicht en ordening van de samenleving. Het wordt aangestuurd vanuit behoefte om door te gaan met het speelgedrag. Als het niet beleidsmatig geschiedt, wordt het de volgende njang patu. Men zoekt dus weer een weg om zaken af te wentelen op de samenleving”, meent Raghoebarsing.
Een regering die op een slechte manier bestuur voert, zou volgens Raghoebarsing op geen enkele manier vertrouwen genieten, hoewel de maatregelen onder normale omstandigheden goed zouden kunnen zijn. Het is onmogelijk de overheidsfinanciën effectief te managen en deze doelstellingen te halen zonder de efficiëntie van de financiële administratie van de overheid te verhogen en de institutionele structuur nodig voor het aansturen van overheidsfinanciën, te verbeteren en uit te breiden. Daarom werden in het Stabilisatie- en Herstelplan van de regering bepaalde hervormingen in de financiële administratie en het beheer van overheidsfinanciën in de stabilisatieperiode opgenomen. Met de invoering van de BTW zal eveneens compensatie in de loon- en inkomstenbelasting voor werknemers en zelfstandigen plaatsvinden. In het programma werd ook de versterking van de Belastingdienst opgenomen.
Kavish Ganesh
