De regering is volgens NPS-voorzitter Gregory Rusland op zoek naar een zondebok voor het beleid dat zij in de afgelopen 7 jaren gevoerd heeft. Het is beleid dat heeft geleid tot de huidige situatie binnen de bauxietsector. “Je kunt niet 7 jaar aan de macht zijn en nu de schuld in de schoenen proberen te schuiven van de regering Venetiaan”, stelt Rusland. Overigens zou de regering Venetiaan volgens Rusland er alles aan hebben gedaan om de bauxietsector in Suriname in stand te houden. In 2002-2003 was er een discussie over mijnbouwrechten in West Suriname-Kabalebo. De regering besloot indertijd om met Alcoa en BHP Billiton gezamenlijk te praten. Billiton was verantwoordelijk voor de productie van bauxiet. Alcoa-Suralco was verantwoordelijk voor de verwerking van bauxiet naar aluinaarde. Het was een joint venture tussen deze 2 multinationals. Echter merkt Rusland op dat deze 2 maatschappijen vaak niet met de neus in 1 richting opkeken. BHP Billiton wilde concessierechten hebben in West-Suriname. Alcoa stapte uit de onderhandeling, omdat die geïnteresseerd was in Oost-Suriname. “Wij hebben alles eraan gedaan om een goede deal voor Suriname te sluiten. Wij hebben alle concessies gedaan naar Billiton om ervoor te zorgen dat zij kunnen opereren in West Suriname”, stelt Rusland.
Billiton wilde op een gegeven moment een overeenkomst hebben op basis van wetten uit het jaar 1919. “Wij vonden dat die veels te oud waren. Wij moesten moderner worden. Uiteindelijk hebben wij toch gesproken op basis van 1919. Wat wij echter wilden hebben: als wij de rechten geven aan Billiton, moesten wij de garantie hebben dat Billiton de ontwikkeling daadwerkelijk ter hand zou nemen. Wij wilden niet hebben dat er sterilisatie plaatsvindt”, legt Rusland uit. Sterilisatie in de mijnbouwwereld houdt simpel in dat de bedrijven concessies aanvragen, die opnemen in hun boeken, waardoor de waarde van hun bedrijf ook aangepast wordt. Uiteindelijk bepalen zij wel zelf wanneer de concessies worden ontwikkeld. “Dat kon in 2050 gebeuren, terwijl je als Suriname zit te kijken en niets kon doen. Wij wilden garanties hebben dat men direct over zou gaan tot de verwerking van bauxiet. Die garanties konden niet gegeven worden. Geen enkele zichzelf respecterende regering, dus ook de regering Venetiaan, kon accepteren dat men zich op dat standpunt stelde. Op een gegeven moment was hun bod: take it or leave it. Wij hebben dat niet kunnen accepteren en toen pas hebben zij besloten om te vertrekken”, stelt Rusland. Hij brengt in herinnering dat dit breedvoerig in het parlement is besproken. Exponenten van de huidige regering hebben ook hun ondersteuning geboden aan dit resultaat. Met Alcoa werd er volgens Rusland vervolgens wel goede lange-termijn-afspraken gemaakt voor verdere ontwikkeling van de sector. Echter is het naar zijn kennis de regering die in 2012 niet of slecht reageerde op voorstellen van Alcoa. De regering zou niet adequaat hebben gereageerd op de problemen die sinds 2012 al werden aangekaart.
Kavish Ganesh
