Door de presidentiele commissie die ingesteld is om over de Alcoa te praten is een ‘open persconferentie’ gehouden om meer uitleg te geven over de toekomst van de bauxietindustrie in Suriname en de wijze waarop omgegaan zal worden met de Suralco. Door dit bedrijf is besloten om te vertrekken uit Suriname. Het bedrijf heeft geen concessies meer waar bauxiet uit kan worden gewonnen. Er zijn geen nieuwe concessies uitgegeven. Naast de bauxietovereenkomst, die betreft de afspraak tot het winnen van bauxiet, is er ook een energieovereenkomst getekend tussen Suriname en de Alcoa. Deze overeenkomst houdt in dat de Staat Suriname energie tegen een bepaalde prijs afneemt van Suralco. Volgens deze overeenkomst zou de waterkrachtcentrale eigendom zijn van het bedrijf tot 2033, waarna het zou worden overgedragen aan de Staat Suriname. De commissie zou met de Suralco hebben afgesproken dat de waterkrachtcentrale al in 2019 wordt overgedragen aan Suriname. De Suralco zal bezig zijn om haar activiteiten in Suriname volledig te liquideren en daarvoor moeten bepaalde handelingen worden gepleegd. Twee zaken die aan de orde kwamen, waren in de eerste plaats de zogenaamde rehabilitatie van de mijnen en in de tweede plaats de vergoeding van de schade die door derden is geleden als gevolg van de mijnbouwactiviteiten gepleegd door Suralco. Er is beweerd dat rehabilitatie van de mijnen technisch niet mogelijk is. Grote meren die zijn ontstaan die blijven meren. Het advocatenkantoor dat hiervoor ingehuurd is, heeft geprobeerd de rehabilitatie aannemelijk te maken, maar het is ze niet gelukt. De grote gaten en kraters die zijn er dus om te blijven. Het is niet zo dat ze opgevuld zullen worden met bijvoorbeeld zand. Wat de schade van burgers en gemeenschappen betreft, is het opvallend dat men vrij laat in het geweer komt. De gemeenschappen hebben schade geleden, maar ze hebben zich in de situatie berust. Ze hebben de schade toegestaan. Nu de Suralco bijna vertrokken, is willen gemeenschappen geld zien. Maar er is ook iets als verjaring van vorderingen. Er is door de Suralco beloofd dat alle schade zal worden vergoed, de schade moet wel bewezen worden. Al deze zaken zullen aan de rechter worden voorgelegd. Opvallend bij de persconferentie was dat er een beschermende houding waar te nemen was vanuit de commissie naar de Suralco toe. Opvallend is de vraag of Suralco contractbreuk of wanprestatie heeft gepleegd. Er is teveel nadruk gelegd waartoe Suralco niet verplicht is. Dat is een zaak voor juristen van Suralco, niet van de Staat. Er is door de commissie niet verklaard dat men geprobeerd heeft om een discussie over wanprestatie of contractbreuk op gang te krijgen. De vraag rijst wat de prestatie van de Suralco is, voortvloeiende uit de mijnovereenkomst die is gesloten. Is het niet de verplichting van de Suralco om een bauxietindustrie tot stand te brengen en te onderhouden gedurende de duur van het contract? Er zijn partijen in Suriname die erin geloven dat het de plicht van Suralco is om een bauxietindustrie in stand te houden, dus niet om het alleen op te zetten, maar ook om het te onderhouden. Dat betekent dus dat men alle pogingen moet ondernemen om het bauxiet dat er is in Suriname te exploiteren. De vraag rijst, indien zo een verplichting niet expliciet is opgenomen in de overeenkomst, of het niet voortvloeit uit de bedoeling van de overeenkomst die tussen partijen is gesloten. Nu heeft Suralco de Surinaamse regering en ook de commissie zover gekregen dat men de bauxietovereenkomst los ziet van de energieovereenkomst, maar dat is niet zo. Het energievraagstuk is een gevolg van de bauxietovereenkomst. De Suralco kan geen zelfstandige rechten ontlenen aan de waterkrachtcentrale, omdat dit werk geen doel is geweest maar een middel. Er is tijdens de persconferentie beweerd dat het een grove leugen is dat er geen bauxietindustrie in Suriname kan worden opgezet. De commissie vindt van niet, anderen vinden dat het wel mogelijk is. Het is opvallend dat de commissie en de deskundigen heel veel moeite hebben gedaan om de milieuvervuiling niet in details maar in algemene termen te bespreken. Ook probeerde de commissie te verbergen hoeveel geld ze heeft uitgegeven om haar taak (d.i. het redden van de bauxietindustrie en niet het liquideren ervan) uit te voeren. Eerst was het en fractie van 5 miljoen SRD. Schoorvoetend werd toegegeven dat het ongeveer een miljoen SRD was en dat is geen fractie van 5 miljoen. Opvallend is dat de commissie veel begrip heeft voor de harde zakelijke houding van ondernemers, maar met geen woord rept over ongeschreven recht, regelgeving waaraan bedrijven uit OECD-landen gebonden zijn en over de corporate social responsibility regels, die verplichtingen scheppen voor multinationals. Opvallend was ook dat de commissie zich niet heeft ingezet voor de rechten van de werknemers en gepensioneerden. Er zouden mensen ziek zijn geworden en vroeg zijn gestorven, maar de commissie vindt niet dat de Suralco aansprakelijk is daarvoor. Het zou wel interessant zijn als studie voor de universiteit. De commissie heeft veel begrip getoond en bijna zelf bepleit voor de ondernemer, in dit geval de Suralco. Er zou radioactief afval uit andere landen zijn gehaald en in de Surinaamse bodem zijn begraven. De commissie heeft hierover niet gesproken en wie voor de schade zal opdraaien. De commissie heeft gezegd dat de Suralco zich altijd netjes heeft gedragen. Al met al heeft de open persconferentie de meeste vragen niet beantwoord, omdat er geen open benadering was vanuit de commissie. De pers heeft ruimte om op een later tijdstip meer indringende vragen te stellen, omdat de ruimte daartoe er in deze persconferentie er niet was.
