‘Een kleine week voor de verkiezingen twijfelt 43 procent van de kiezers nog op welke partij er gestemd moet worden. Dat stelt onderzoeksbureau Ipsos Synovate na een peiling.’ Dit stond op 06 september 2012 op de website van de zender Nederlandse Omroepstichting (NOS) voor de Tweede Kamer verkiezingen. De verkiezingen in Suriname waren recent onderdeel van de zogenaamde Artikel 8 ACP-EU dialoog die bijna jaarlijks plaatsvindt tussen de EU en Suriname (als één der onderdelen van de AP-groep). Tijdens deze meeting zou van Surinaamse zijde bezorgdheid zijn geuit over het aantal zwevende kiezers. De vraag rijst wie moeite heeft met zwevende kiezers en waarom? Wat is nu een zwevende kiezer? De term zwevende kiezer komt aan de orde bij de peilingen en heeft geen betekenis in de verkiezingswetgeving of het kiessysteem? Bij het meten van de populariteit van (grote) politieke partijen stuiten opiniepeilers op een groep stemgerechtigden die niet kan vertellen op welke partij ze gaan stemmen en/of die aangeven dat ze op alle keuzes zouden kunnen stemmen. Op zich is dat geen probleem. Burgers hebben het recht om tot 24 mei te kijken wat de zittende regering nog doet en wat de andere partijen nog concreet presenteren aan beleidsmaatregelen aan het publiek (en of ze hun verkiezingsprogramma tegenspreken). Alhoewel geen autoritaire bron blijkt uit een beschrijving van Wikipedia dat de zwevende kiezer doorgaans geen aanhanger is van een politieke partij of een politicus. Daaruit blijkt dat de zwevende kiezer niet kijkt naar gezichten, maar naar de belangen: het algemeen belang en misschien meer nog te individueel belang als werknemer of als loontrekker bijvoorbeeld. Uit een paper van de Universiteit van Utrecht blijkt dat in de literatuur twee typen van zwevende kiezers worden onderscheiden: de veranderende kiezer en de onzekere kiezer. De veranderende kiezer is de kiezer die niet dezelfde keuze maakt bij twee opeenvolgende verkiezingen. De onzekere kiezer is de kiezer die op een bepaald tijdstip onzeker is over zijn of haar stemkeuze. Zwevers blijven na het uitbrengen van de stem zweven. In Nederland – met een relatief hoog ontwikkelde bevolking – is er een toename van het aantal zwevende kiezers. In de eerste helft van de twintigste eeuw zag men in Nederland nog het kuddegedrag zoals onze politici dat van ons verwachten. Het electoraat stemde toen als gevolg van ‘verzuiling’ op basis van religieuze (christendemocratisch etc..) en sociaaleconomische (arbeider, ondernemer, zorgbehoevend etc.) motieven. De paper constateert dat in Nederland voor ‘een groot deel van het electoraat het programma van de politieke partij, specifieke strijdpunten, de eigen politieke principes en hoe politieke partijen die principes kunnen uitdragen, belangrijker is geworden’. Ook stelt de paper dat het aantal zwevende kiezers toeneemt, jong is en hoger is opgeleid in Nederland. Nu is het zo dat een deel van de Adek-producten na de dag van afstuderen de bull diep in de opbergkast wegdoet en afzakt op het mulo-niveau in het dagelijks functioneren. Anderen werken principieel aan verdere intellectuele vorming en zijn voorzichtig met uitbuitende en corrupte partijpolitiek. Probleem met de zwevende kiezer hebben mensen die uit zijn om hun aanhang te vergroten. Uit de peilingen blijkt dat ondanks alle verleidingen, men een deel van de kiezers nog niet heeft kunnen bekoren. Een deel van de politici is ongeduldig naar de uitslag van de verkiezingen. Men wil al voor de verkiezingen een beeld hebben wie zal winnen. De zwevende kiezer die verhindert dat, omdat die nog de zaken observeert en die rustig de pros en cons van 2010-2015 en ook daarvoor kan afwegen. Een klein deel van de zwevende kiezer wil ook naar de verkiezingsprogramma’s kijken, omdat die na 2015 nog tastbare zaken achter de hand wil hebben om de winnaars ermee te confronteren. Politici die hun verkiezingsprogramma’s nog niet hebben verdeeld onder de bevolking en hekelen dat er zoveel zwevende keizers zijn, zijn geen bonafide politici. Want ze verwachten dat Surinaamse burgers als een kip zonder kop een aanhanger van Bouta, Chan, Somo of Bravo moeten worden. Een politicus die verwacht dat het electoraat zich als een kip zonder kop gedraagt en als kudde, is geen bonafide politicus. Er wordt beweerd dat in Suriname emotioneel wordt gestemd. Dat klopt voor een deel als je bijvoorbeeld ziet dat voorzitters van religieuze partijen zonder schroom meedoen aan de partijpolitiek en op podia verschijnen om een bepaalde partij aan te prijzen. Deze religieuze leiders misbruiken ‘de vrees voor Gods toorn’ om de gemeenteleden in een bepaalde richting te duwen. Er zijn echter religieuze verenigingen waar het uitdrukkelijk verboden is dat bestuursleden zich bezighouden met de actieve politiek. Bestuursleden houden zich ook strikt eraan. Met betrekking tot de zwevende kiezers hebben de partijen nog geen recht van klagen. Kom eerst goed en duidelijk uit waar je voor staat, zet het ook op papier in de verkiezingsprogramma’s en in samenvattingen (folders) en presenteer het aan de kiezers. Zover zijn de grote combinaties en partijen nog niet en daarmee tonen ze aan lak te hebben aan de relevante bepalingen in de grondwet en de Wet Politieke Organisaties. Zonder programma’s is een inhoudelijk debat onmogelijk. We hebben nog pak weg 65 dagen naar 25 mei.
