Een investering van U$ 115 mln. is geen “kattepis”, dat geldt in Nederland, Duitsland, in de USA , in China kortom overal in de wereld en zou dus ook in Suriname moeten gelden. Het is een heleboel geld! De omvang van het bedrag indiceert al dat het gaat om iets omvangrijks, ingrijpends, structureels. Zeker als het bedrag vergeleken wordt met de boekwaarde van de materiële vaste activa van Telesur, in 2014 iets meer dan U$ 200 mln., cashflow ca. U$ 35 mln. waarvan U$ 31 mln. afschrijvingen. Als uitvoering van het project niet leidt tot een drastische verhoging van de winst is investering op het vast kapitaal van Telesur een groot risico.
Een dergelijke grote investering indiceert normaliter veel voorstudies, value engineering, alternatieven evalueren, impactanalyses om de effecten intern en extern te inventariseren, kwalificeren en te kwantificeren en na te gaan of en zo ja wat er gedaan moet worden etc etc., kortom veel tijd om het project te ontwikkelen voordat een leveranciers/uitvoerders worden geselecteerd! Als dan op 29 december 2016 de machtiging aan de overheid om ten behoeve van Telesur het bedrag te lenen in hoog tempo door de DNA gesleept wordt, wekt dat nieuwsgierigheid op. Zeker als je je verbonden voelt met het bedrijf. De vraag is of de DNA commissie die dit project heeft getoetst wel kritisch genoeg geweest is en zich door voldoende deskundigheid heeft laten omringen. Die nieuwsgierigheid werd bevredigd toen de twee documenten die de DNA had gekregen beschikbaar kwamen. Deze zijn een presentatie van 49 pagina’s (“Road Show”) en een voorlopig contract (waarde U$ 115 mln.) tussen Telesur en Huawei, de laatste een steeds groter wordende reus onder de fabrikanten van telecomapparatuur. Het project blijkt te bestaan uit een overheidsdeel en een Telesur deel. Van het totale bedrag van U$ 115 mln. is U$ 64 mln. voor het Telesur deel: het “National Broadband Public Network” (NBPN). Over het overheidsdeel is niet veel te zeggen omdat er in de voorliggende stukken nauwelijks iets over gezegd wordt. Wel blijkt uit de offerte dat de overheidsprojecten allemaal nog “designed” moeten worden á raison van U$ 10 mln., naast ca. U$ 36 mln. aan apparatuur, training en support en tenslotte U$ 5,0 mln. voor integratie.
Enig houvast is gezocht in wat video’s op internet. Als die video’s een beeld van die projecten moeten geven, kan alleen gezegd worden dat het allemaal zeer ambitieus overkomt.
Dan is nog niet genoemd de omvang van de projectorganisatie van de kant van de overheid als counterpart van Huawei en de inbedding van deze systemen in de overheidsorganisatie. Het Telesur deel te noemen NBPN is echter wat diepgaander beschouwd en de resultaten daarvan zijn vervat in een document dat te downloaden is via de link onderaan dit artikel. Hier wordt kort de hoofdzaken uit het document aangehaald.
Het investeringsbedrag
Het NBPN wil landelijk de snelheid van internet toegang drastisch verhogen naar uiteindelijk 40 Mbps in 2020 voor een bedrag van U$ 64 mln. Om direct met de deur in huis te vallen.
Het investeringsbedrag dat Telesur wil besteden om deze doelstelling te realiseren is zwaar overtrokken door opmerkelijke ontwerpkeuzen. Een van deze ontwerp keuzen betreft de in te zetten apparatuur. Gekozen is voor de Huawei de MA5600T. Dit systeem is in het assortiment van het bedrijf het grootste in zijn soort. Aan één MA5600T kunnen maximaal 32.000 subs aangesloten worden en het apparaat kan al het dataverkeer, dat door het NBPN in 2032 geprognosticeerd is, verwerken. In een praktijk situatie worden deze getallen uiteraard beïnvloed door onder andere lokale omstandigheden en specifieke wensen.
Een “YouTube” promotie video van Huawei presenteert de MA 5600T als een “large scale vectoring system” bedoeld voor “high population density area’s” zoals bijvoorbeeld “in Asia”.
Maar het NBPN wil 453 stuks van dit systeem inzetten in Suriname. Apparatuur kost ca. U$ 28 mln. Door andere ontwerpkeuzen te maken kan meer dan U$ 20 mln. worden bespaard.
Er kan nog meer bespaard worden door een mix te maken van de grote MA5600T en de kleinere MA5603T die afgezien van de capaciteit volledig gelijk is aan zijn grote broer.
Het argument dat e.e.a. met Huawei, een bedrijf van standing, is overeengekomen en dus als zodanig een garantie moet zijn dat alles goed zit, houdt geen stand. Het contract is een zuiver koop- en leveringscontract. Naast apparatuur levert Huawei ook diensten, t.w. projectmanagement, training, een 3-jarig support, installatie van de apparatuur, het netwerk aanleggen dat bij de aangewezen locaties hoort, zorgen dat alles goed aan elkaar geknoopt is en tenslotte er voor zorg dragen voor de migratie van oud naar nieuw. Huawei is niet verantwoordelijk voor de netwerkarchitectuur! Er is wel een artikel in het contract dat onder meer zegt dat de aantallen en het contractbedrag kunnen worden aangepast als, bij de site, survey, planning of implementatie, blijkt dat er minder apparaten nodig zijn. De verantwoordelijkheid voor de keuze van de apparatuur en de aantallen ligt echter geheel bij de koper! Het is niet anders dan wanneer je bij Kirpalani 15 wasmachines model XX4 koopt en met de service afdeling overeenkomt deze op locatie te installeren. Kirpalani zal je ook niet vragen of je wel weet wat je doet? In het geval van 1 machine krijg je waarschijnlijk wel advies.
Het bedoelde artikel geeft wel een kijk in de voorbereiding die geweest is vóór de contractonderhandelingen. Dat het aantal apparaten kan worden aangepast neemt niets weg van het feitelijke probleem. Het gaat om 453 apparaten. Zeer waarschijnlijk is het beeld bij Huawei “een paar”, geen tientallen of honderdtallen correctie.
De business case
De gepresenteerde business case riekt naar amateurisme op het niveau van MEAO. Geen kwaad woord over MEAO’ers, zij beginnen immers pas. De business case projecteert onder meer toegang tot het internet van ca. 51.000 in 2015 tot meer dan 100.000 in 2021. Om deze getallen te relativeren is het goed deze tegen de achtergrond van het door het ABS gerapporteerde aantal woningen over 2012 te houden t.w. 135.000. De conclusie kan niet anders zijn dan “zeer ambitieus”! Het NBPN zal blijkbaar ook degenen aansluiten die de aansluiting niet kunnen betalen. Realistischer lijkt de verwachting dat het verzadigingspunt bij ca. 85.000 zal zijn bereikt zeker gezien de huidige economische recessie en werkloosheid.
De kostencijfers gebruikt in de business case missen voorts elke basis en hebben waarschijnlijk een dubieuze oorsprong.
Project onevenwichtig en niet doordacht
Het project is onevenwichtig omdat het voorbij gaat aan het gegeven dat verhogen van de internettoegangssnelheid gevolgen heeft voor de achterliggende infrastructuur en de zeekabel. Het betekent dat de hogere internetsnelheden mogelijk niet zullen worden gerealiseerd vanwege congestie in de achterliggende infrastructuur. Voorkomen hiervan vergt hoge investeringen en deze zijn niet opgenomen in het project.
Internet Exchange Point
Er zijn geen voorzieningen getroffen om de te verwachten grote verkeerstromen voor wat het lokale deel betreft ook in Suriname te houden met behulp van een “Internet Exchange Point” (IXP). Als dit verkeer zoals nu, via een IXP in Florida wordt verwerkt betekent dit hoge kosten zowel in Florida als voor de uitbreiding van de capaciteit naar buiten. De investering in een IXP is minder dan U$ 0,5 mln. en is verwaarloosbaar tegenover die van de uitbreiding van de capaciteit van de zeekabel.
Off Shore Business Park
Als een IXP een aanzienlijk deel van het verkeer binnen Suriname houdt, kan de vrijkomende capaciteit op de zeekabel afgezet worden als internationale huurlijn. Deze huurlijn is dan bijvoorbeeld voor een “Off Shore Business Park” langs de Oost-Westverbinding. Deze is met een dergelijke grote capaciteit verzekerd van adequate communicatie met de rest van de wereld. Dit kan een groeikern worden van de Surinaamse economie.
Samenvattend
Het NBPN in zijn huidige vorm is een niet goed doorgedacht project, is bedrijfseconomisch dubieus, en is nog geen adequate basis voor een investering van U$ 64 mln.!
T.R. Adney
