Rond de sluitingstijd van de lagere scholen was er gisteren een heel mooi tafereel te zien in de straten van Suriname. De mooie kinderen van Suriname hadden flink met kleurpoeder met elkaar gestoeid en met water besprenkeld en kwamen als unieke schilderijen uit de schoolpoorten. Het was een heel mooi gezicht. De kinderen leken allemaal voldaan, ze hadden flink met elkaar gespeeld. De mengelmoes van kinderen leverde heel mooie plaatjes op die men alleen in Suriname kan schieten. Deze plaatjes zijn een product waarmee we Suriname wereldwijd kunnen portretteren. Wanneer kinderen met elkaar spelen, ontstaat hoop voor de toekomst, wanneer de kinderen samen phagwa spelen ontstaat hoop voor een nog hechtere samenleving. Een samenleving waar men durft van elkaar te verschillen, maar toch met elkaar uitbundig kan spelen. Dat spel is dan later de arbeid die men verricht om Suriname tot een mooi en welvarend land te maken. De generatie die nu kinderen op de lagere school heeft, had over het algemeen minder middelen om handen om het phagwa-feest ook op school te vieren. Het aanbod aan poeder is veel groter geworden en ouders uit alle lagen van de bevolking kopen bijvoorbeeld gekleurde poeder voor de kinderen. Phagwa is van oorsprong een Hindoefeest, maar het nivelleert alle kinderen tot een gelijk niveau wanneer ze samen elkaar kleuren en elkaar beïnvloeden. Phagwa heeft te maken met verdraagzaamheid en zichzelf openstellen voor beïnvloeding door anderen. Immers, de poeder en de geuren worden overgebracht op een ander en die ander staat dat toe en doet terug. Het phagwa spelen op school moet flink worden gestimuleerd, omdat we daardoor een meer tolerante en open samenleving krijgen, waar we elkaar aanspreken en elkaar zaken bijbrengen. Kinderen die phagwa met elkaar spelen zullen later een meer sociale samenleving neerzetten. Het is zaak dat op school in het curriculum veel meer aandacht wordt besteed aan de verschillende feestdagen in Suriname. Door de achtergrond van de religieuze feestdagen te kennen en deze ook echt samen te vieren ontstaat een meer productieve samenleving. Een groot deel van het probleem in Suriname is dat wij in Suriname niet goed omgaan met verschillen, vooral politieke verschillen. Bij politieke verschillen kopen we elkaar om of we werken elkaar tegen. Het grootste voorbeeld dat we niet met verschillen hebben kunnen omgaan, is de wijze waarop in Suriname het ondernemerschap en de agrarische producenten zijn behandeld. De economische verschillen zijn langs etnische lijnen soms. Ondernemerschap, productie, arbeid en sociaal werk zijn daarom waarden die wij sterk moeten incorporeren in het curriculum op verschillende niveaus. Alle vier zijn waarden die breed moeten voorkomen in de samenleving en dat is het spel dat de kinderen die nu phagwa vieren, later zullen spelen. Over het algemeen genomen heeft phagwa een universele boodschap die te maken heeft met schoonheid, productie, vruchtbaarheid en sociale cohesie. Het is tegelijkertijd enorm aangenaam, als we de excessen die kunnen bijkomen, erbuiten laten. Net als de christelijke jaartelling is er bijvoorbeeld ook een islamitische en een Hindoe-jaartelling. De christelijke kalender telt 12 (zon)maanden en 265 dagen. De hindoekalender is ingewikkelder en is onderdeel van een grote cyclus met de belangrijke goddelijke acties van creatie, onderhoud en vernietiging. Na elke cyclus volgt een andere van duizenden jaren. Het hindoejaar bestaat uit twaalf maanmaanden: Chaitra, Vaishākha, Jyaishtha, Āshādha, Shrāvana, Bhādrapada, Āshwina, Kārtika, Mārgashīrsha (Agrahayana), Pausha, Māgha en Phālguna. Phālguna is de twaalfde maand van de hindoekalender, het is dus de december van de Hindoes. Na deze maand wordt het nieuwjaar gevierd. Phalguna begint volgens de westerse kalender tussen 20 februari en 21 maart, afhankelijk van de maanstand en wanneer de zon zich in het sterrenbeeld Waterman begeeft. Phaalguna is ook bekend als Phagun, waarvan phagwa een folkloristische vorm is. In de maand Phaalguna worden Bastantpanchami, Shivaratri (nacht van Shiva), holikadahan en holi gevierd. Holikadahan is het verbranden van de Holika (symbolisering van het kwade) tijdens de laatste dag van de volle maan van de hindoe-maanmaand phalgun. Tijdens het Holikadahan wordt ter ere van God en Godsaspecten lofzang in de vorm van chautal uitgevoerd. Dit is dan ook de laatste dag van de hindoewintermaand. De dag erop wordt holi gevierd en begint de maand Chaitre. Het Holifeest wordt gevierd met dans, zang, versnaperingen, het strooien met gekleurd poeder, parfum (goelaal) en het sprenkelen van gekleurd water (abier). In de hindoejaartelling is de dag na de holikadahan de start van de maanmaand Chaitra en tevens Nieuwjaar. Behalve vernieuwing staat bij de holikadahan ook de vernieuwing via vernietiging centraal, met name het herboren worden via vernietiging van innerlijke kwaad. Met name dit laatste wordt niet begrepen door de vele belijders en niet-belijders van het Hindoeïsme. Dit getuige de criminaliteit, corruptie en oneerlijkheid die alom heerst, zoals laatst weer geëtaleerd bij de zandafgravingen te Braamspunt. We hopen dat bij deze zoveelste holi-viering, het ons lukt om het innerlijke kwaad dat soms diep in ons geworteld is, te verbranden in het vuur dat we morgenavond aansteken.
