Lanti wroko heeft enkele oorzaken

Door het DNA-lid Kensenhuis is een zeer terechte opmerking gemaakt over het fenomeen ‘lanti wroko’ dat van de burgerij voorkeur geniet boven het werk in een bedrijf. Echter is het wel de halve waarheid van het DNA-lid. Hij reageerde op uitlatingen gedaan door de voorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname. Deze zou hebben gezegd dat “lanti wroko” de grootste vijand is van ondernemerschap. We zouden alvorens op de oorzaken van de voorkeur van lanti wroko in te gaan, wel willen benadrukken dat er andere grotere vijanden zijn. Een daarvan is dat er geen stimulerend beleid is naar vooral de kleine lokale ondernemers toe. Een andere grote vijand is dat er allerlei vrijstellingen worden gegeven aan grote bedrijven. Deze bedrijven hoeven zich ok niet te houden aan de wetgeving van Suriname. Ze hebben de keus om deze terzijde te leggen. Deze grote bedrijven worden dus in bescherming genomen. Dus er is sprake van een ongelijke behandeling. Dat is een nog grotere vijand van het lokale bedrijfsleven. Verder zijn er geen stimulerende maatregelen naar beginnende ondernemers, maar ook naar ondernemers die al bepaalde tijd bezig zijn. De organisaties van het bedrijfsleven kunnen geen overleg plegen met de regering, zodat de voorzieningen aan de bedrijven worden gegeven. De organisaties van het bedrijfsleven schieten tekort en dat is ook een groot probleem.
En dan terug naar de opvatting van het DNA-lid. Hij geeft aan dat de gemiddelde Surinamer het liefst voor een overheidsbaan kiest. Hij zegt dat de particuliere bedrijven er zelf voor zorgen dat werkzoekenden liever voor de overheid kiezen. Bedrijven zouden het niet zo nauw nemen met het scheppen van goede arbeidsvoorwaarden. Medewerkers zouden abrupt ontslagen worden zonder dat er daartoe valide redenen aanwezig zijn. De medische voorzieningen zouden ook niet in orde worden gebracht door alle particuliere werkgevers. Het gaat dan om de Bazo en de SOR. Het DNA-lid weet ook dat er bij particuliere bedrijven, privétijd opgeofferd dient te worden zonder dat het beloond wordt. Dus er zou overwerk plaatsvinden, gedwongen, zonder dat er overwerkvergoeding wordt betaald. Verder haalde het DNA-lid aan dat vakbondswerk vaak taboe is in de particuliere sector. Daarmee zegt hij dus dat de werkgevers niet willen dat er in hun bedrijven vakbonden worden opgericht. Ook pleegt hij te zeggen dat er maatregelen worden genomen tegen werknemers die een vakbond willen oprichten. Werkgevers letten niet op het welzijn van hun werknemers en schenden ook hun rechten regelmatig. Daardoor hebben de werknemers geen zekerheid in hun werk, ze voelen zich dus uitgebuit. Dit leidt weleens ertoe dat werknemers in de fout gaan of de kantjes er vanaf lopen. Het DNA-lid vindt dat in het bedrijfsleven veel werk aan de winkel is om een goed werkklimaat te creëren voor de werkzoekenden. Dus hij zegt dat mensen die werk zoeken, de private bedrijven ook als een optie moeten zien. Dat is nu minder het geval.
Maar er is een andere kant aan de lanti wroko. De vp haalde de kwestie van productiviteit aan bij de overheidskantoren. Wij denken dat de arbeidsproductiviteit bij de ambtenarij veel lager ligt dan bij de bedrijven. Er worden namelijk bij de overheid onnodig mensen in dienst genomen. Bovendien levert de overheid wel diensten, maar de kwaliteit is niet hoog. De andere kant van het verhaal van het DNA-lid is dat er burgers zijn die de overheidsbaan zien als een mogelijkheid om geld te verdienen zonder hard te werken. Velen houden ook een andere baan overdag eropna. Dus voor deze mensen, de luilakken en spookambtenaren, is een overheidsbaan ook aantrekkelijk. Daarnaast moet niet onderschat worden dat het ons Surinaams bedrijfsleven gewoon niet lukt om normale banen te scheppen voor de Surinaamse werkzoekenden. Er worden namelijk in die richting geen investeringen gedaan. Intussen gaat de bevolkingsgroei door, althans komen er nieuwe Surinamers bij. Deze Surinamers moeten worden voorzien van werk, maar de banen worden niet in de private sector gecreëerd. Indien de overheid deze werklozen niet zou opnemen in haar bestand, zouden wij waarschijnlijk een veel hoger werkloosheidsniveau hebben dan nu officieel het geval is. Beweerd wordt dat het SZF is dat de burgers ook aantrekt om ambtenaar te worden, maar gisteren werd bericht dat SZF-verzekerden zelf voor hun medicijnen zouden moeten betalen. Binnen een mum van tijd was dit slechte nieuws weer ingetrokken met een ander bericht, waarbij werd medegedeeld dat de regering de verschuldigde betalingen al had verricht aan het SZF. Intussen zien we ook dat de VES ‘protesteert’ tegen de uitspraken die door de vp zijn gedaan in DNA over onder andere de ambtenaren. Vanuit de burgerij zijn er weinig initiatieven om te ondernemen en genoeg werkgelegenheid te scheppen, veel kapitaal zou gewoon liggen als spaargeld. We zien echter aan de andere kant dat zowel het NF als de huidige regering heeft nagelaten om staatsbedrijven op te zetten in de sectoren die we willen ontwikkelen en die groeipotentie hebben. De ambtenarij blijft groot en de vraag rijst hoe we deze economie gaan diversifiëren en of het überhaupt ooit zal gebeuren.

error: Kopiëren mag niet!