Door de minister van RO zijn drie commissies benoemd die de grondenrechten in Suriname moeten voorbereiden door wetgeving te maken. Dat betekent dat deze commissies na enkele maanden concrete wetsvoorstellen moeten hebben geformuleerd compleet met memories van toelichting die men dan aan de minister van RO zullen aanbieden. Men zal voordat men de wetsvoorstellen schrijft waarschijnlijk weer een keer consultaties houden en als men geld heeft zal men workshops en seminars houden met eten en drinken. Het kan dat RO een pot heeft uit een grant of een lening die men moet opmaken, maar het kan ook zijn dat gelden op de begroting moeten worden opgemaakt. Het is bekend dat bij deze seminars en workshops er veel geld wordt verspild aan consumptie onder andere door overfactureringen en overdadigheid. Er ligt al heel veel materiaal gereed voor de commissies om hun werk na enkele maanden af te maken. De inheemse en tribale volken van Suriname hebben ettelijke keren hun standpunten over dit vraagstuk al kenbaar gemaakt. Hun standpunten zijn vooral de laatste tijd heel goed in lijn met de internationale standaarden die er zijn op het gebied van de grondenrechten. Zeker de presentatie van de inheemse en de tribale volken tijdens de Colakreekconferentie enkele jaren terug is een heel goed stuk waarin de standpunten van deze volken heel helder zijn verwoord. Dit stuk is ook met hoorbare ondersteuning van de bewoners van het achterland, gepresenteerd op de Colakreekconferentie in 2011. Deze conferentie waar de president met een paar heethoofdige vrienden en luie consultants naar toe was, is vroegtijdig met een sisser afgelopen. Dit kwam omdat de inheemse en tribale volken niet alleen ‘ ja, na so a de’ wilden zeggen, maar ook hun opvattingen kenbaar wilden maken. De stadsmensen waren naar het achterland gegaan met in hun hoofd een “eenrichtingsverkeer” met jaknikkers. De conferentie was door de wetenschappelijke ondersteuning die was ingehuurd (de advocaat en latere minister van Juspol) heel slecht voorbereid. Ze ging kennelijk ervan uit dat men in het achterland met mooi Nederlands en elitair gedrag, alles kan verkopen. Er is door haar geen werkdocument of meerdere documenten voorbereid voor de conferentie. Haar verhaal kwam erop neer dat de zaken niet volgens de internationale standaarden maar ‘op zijn Surinaams’ moesten oplossen. En dat ‘op zijn Surinaams’ moest dan worden bepaald door de hoge heren in de stad. Dus voor deze consultancy was door haar, vanwege onderschatting en minachting van de inheemse en tribale volken, een grove wanprestatie gepleegd. Dat was een hoofdreden waarom de Colakreekconferentie in 2011 is mislukt. Eigenlijk moeten consultants voor deze wanprestaties schadevergoeding betalen. De president heeft zich toen ook omringd met de meest ongeschikte mensen om zaken als grondrechten op te lossen. Er zou een eindverslag worden gepubliceerd door de regering om te voorkomen dat de Colakreekconferentie toch aangeduid zou worden als te zijn een complete flop. Dit verslag is nooit gepubliceerd. De ministers van RO die erna kwamen hebben de zaak van de grondenrechten betiteld als te zijn ‘complex’. Tijdens de conferenties die laatst zijn gehouden en soms door de regering zijn ondersteund en soms niet, zijn ook duidelijk vastgelegde standpunten verwoord. Het vraagstuk van de grondenrechten is wat ons betreft niet ingewikkeld en niet complex. Er zijn tientallen landen die deze materie op een heel goede wijze hebben opgelost. De commissies moeten dus straks niet komen aandansen dat ze alleen verslagen hebben. De wetgeving op dit stuk is eenvoudig van aard en er zijn tientallen voorbeelden hoe het gedaan kan worden. De fout die de wanpresterende consultant in 2011 heeft begaan, moet nu niet worden herhaald: deze zaak moet langs de internationale standaarden worden opgelost. De nieuwe wetgeving moet ook op de verdragen worden gebaseerd. Tijdens een der conferenties dit jaar is door de inheemse en tribale volken aanbevolen aan de regering om het Verdrag No. 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie, die over landrechten van de inheemse en tribale volken gaat, te ratificeren. Wanneer dit plaatsvindt, kan de internationale gemeenschap bijdragen om onze doelen te realiseren. Respect voor de tradities en gebruiken en het geloof van de inheemse en tribale volken, demarcatie van de gebieden, het concept van FPIC (eerst consulteren voordat activiteiten in deze gebieden komen), het delen van de winsten met de volken en bescherming van het milieu zijn hoofdingrediënten voor de wetgeving. Op vrijdag 22 december 2017 heeft De Nationale Assemblée (DNA) in openbare vergadering de ontwerpwet houdende nadere wijziging van het Decreet Beginselen Grondbeleid (SB 1982 no.10), Wet Beschermde Dorpsgebieden, met algemene 37 stemmen goedgekeurd. Deze wet is een aanzet voor de grote wet die de RO-commissies moeten schrijven. In de Glis-wet wordt ook verwezen naar de grondrechten. Deze zaak moet nu dus worden opgelost.
