In de krant van gisteren heeft er een zeer belangwekkend artikel gestaan over het reilen en zeilen bij de Centrale Bank van Suriname. Of deze waar zijn of niet, moet duidelijk worden in de zeer nabije toekomst en daarvoor zijn de bevoegde onderzoeksautoriteiten in Suriname verantwoordelijk. De samenleving en ons DNA kunnen niet zomaar aan dit artikel voorbijgaan. Uit de inzending door niet de eerste de beste moet blijken dat er vele personen ultiem hoge salarissen bij de Centrale Bank hebben ontvangen gedurende de afgelopen jaren, maar dat dit toch niet heeft gezorgd dat een monetair debacle werd voorkomen. Als het ware komt het erop neer dat de voormalige governor en de huidige Minfin een dream team om zich heen verzamelde, maar met welk doel? Het doet denken aan een voetbalteam, dat beheerd wordt door een rijkaard die zelf ook speler is, maar niet wint. Om zelf als persoon goed uit de verf te komen, omringt hij zich met goede voetballers waar hij de bal gemakkelijk kan uitgeven. Hij speelt alzo wedstrijden, alhoewel hij zelf slecht is. Het resultaat is niet belangrijk, wel dat hij hele wedstrijden speelt. Wie heeft bij dit gedrag baat bij? Alleen degene die zich omringt met de bepaalde personen. Uit de belangwekkende inzending herhalen wij een aantal markante kritische en onthullende opmerkingen. De inzender beweert dat er meerdere en duurdere ‘governors’ bij de CBvS zitten. De inzender zet ‘het loongebouw bij de CBvS’ ook in het voetlicht en wel in opmerkelijke details. Hij stelt dat ‘iemand’ bij CBvS al jaren USD 36.000 per maand verdient. Dat was eens SRD 120.000 per maand en nu moet dat dus SRD 144.000 zijn. Dat is veel meer dan onze governor dus ooit heeft verdiend.
Het gaat niet om een Surinaamse econoom of bedrijf, dus gaat het om een buitenlander. De inzender stelt dat de discussie niet is, of men recht heeft op een loon, of indien het marktconform is, maar of het hoge loon rechtvaardig is. Zijn er prestaties die deze loonuitgaven teniet doen? Neen, is het antwoord. Hoofdoorzaak van de huidige financieel economische crisis, stelt de deskundige, is het verkwistend beleid van de overheid. Belangrijke uitgavenposten zijn de personeelslasten, lonen en consultancy fee. Hij memoreert ‘oud-nieuws’: de fees van USD 1 miljoen voor de externe juristen van de Alcoa-deal, adviesbureau K. (tonnen euro’s) en de fee voor de makelaar, voor aankoop van ambassadepand in Parijs. De financieel deskundige geeft aan dat van alle zes governors van Suriname ooit, onze voormalige het meest verdiende: bruto ca. USD 23.880. Dat is nog 2/3de van die ‘iemand’ die USD 36.000 verdient/verdiende. Het nettobedrag (USD 16.234) werd door de Surinaamse regering overgemaakt op de Federal Bank USA, weet de inzender. Hij berekent dat aan nettoloon door de voormalige governor USD 940.000 oftewel SRD 3.1 miljoen is verdiend (oude koers). Opmerkelijk: de grootverdieners bij de CBvS waren/zijn groter dan de governor zelf. Deze feitelijke governors, vaak de stand-ins van de governor, waren en zijn er nog steeds, weet deze deskundige. Dus de betalingen gaan gewoon door. Zij zouden een groot netwerk hebben (o.a. bij IMF, WB).
Volgens deze inzender zouden deze personen verantwoordelijk zijn voor ‘de prachtige creditratingsteksten bij kredietbeoordelaars, financial stability informatie in magazines en reorganisaties bij de CBvS’. Zij zouden ook nodige netwerkcontacten in Washington DC hebben. De out-put na 60 maanden: inkrimping economie met muntdepreciatie, valutadalingen, monetaire financiering en koopkrachtvermindering. De deskundige noemt in detail 12 fees/lonen die maandelijks zouden zijn/worden betaald, waaronder zelfs een naamloze vennootschap (nv). De lonen fees zijn in dollar USD 36.000, USD 20.835, USD 12.200, USD 9.000, USD 10.000 en USD 4.000. De eurobedragen zijn euro 12.000, euro 12.000, euro 4.000 en euro 5.000. Er zijn twee grootverdieners in SRD en wel SRD 12.000 en SRD 38.000. De personen met de hoogste fees (USD 36.000 en USD 20.835) zijn volgens de deskundige de informele governors uit het buitenland, totaal strijken ze USD 56.835 oftewel SRD 227.000 op. Twee functionarissen verdienen samen dus meer dan 2 ton SRD per maand. En dat alles is gewoon toegestaan. In totaal kwam bij deze 12 personen met onze voormalige governor op USD 107.000, Euro 33.000 en SRD 50.000 per maand. Dat is in totaal voor 13 personen op CBvS SRD 557 per maand (oude koersen), dus meer dan een half miljoen. Per jaar is dat SRD 6.683.400 en in 5 jaren SRD 33.4 miljoen. Ook wordt vermeld dat van enkele consultants de contracten zijn vervallen. Sommige van deze adviseurs zouden nu verhuisd zijn naar het ministerie van Financiën. De CBvS zou de fee voor deze mensen voorschieten. Terecht zegt de financieel deskundige dat om het bovenstaande ‘grootverdieners loongebouw’ op waarheid te toetsen, er verscherpte toezicht en accountants nodig zijn.
Door de inzender zijn de zaken in detail gebracht. Is dit allemaal toelaatbaar? Het moet duidelijk zijn welke diensten door deze mensen zijn verricht en of het in verhouding staat tot hun inkomen. Wat zal het effect zijn van het afschaffen van al deze uitgaven? Er is wel aanleiding voor Clad etc.. om ter zake een onderzoek te starten. De regering moet zich voorts uitspreken of ze voorstander is van meerdere governors op de CBvS.
