Het is heel gemakkelijk om moeilijk te doen over de eenvoudige dingen, terwijl het lastig is de moeilijke dingen eenvoudig te maken. De tijd besteed aan een vraagstuk is omgekeerd evenredig met het belang daarvan. Hoe onbelangrijker iets is, hoe meer geleuter daarover. Gezeur over onbeduidende dingen is de mens gegeven, terwijl belangrijke kwesties maar blijven liggen. Zo heeft de terugroepkwestie voor het parlement slechts interne werking en betreft het partijbelangen. Deze aangelegenheid regardeert ons als burgers niet. Wat wel overeind blijft is de aanslag hierdoor op ons stemrecht. Immers, terugroepen van een gekozen lid mag niet als consequentie hebben dat door het volk toegewezen zetels aan partijen naderhand andere politieke organisaties ten goede komen door zeteloverdracht. Uiteindelijk is het kiezerskorps de ‘formateur’ van het parlement, waaraan verder niet getornd mag worden. Heeft het volk eenmaal beslist over de formatie van het parlement, dan mag daarin, met inachtneming van de grondwet en overmachtssituaties, geen wijziging meer worden aangebracht. Vervanging van personen door de werking van een verwerpelijke terugroepwet is een aanslag op de volkswil.
Als zeer recentelijk de justitieminister wordt versleten voor de bewindspersoon met ‘de grote mond’, met ‘haar grote waffel’, dan heeft een gewezen volksvertegenwoordiger gesproken. ‘Eens medicus, altijd medicus, eens rechter, altijd rechter, eens leerkracht, altijd leerkracht’. Dit houdt in dat deze personen, ook na hun actieve arbeidsjaren, tot aan hun levenseinde zekere waarden en gedagsnormen in acht zullen moeten blijven nemen. Dit geldt ook voor politieke ambtsdragers. De werkelijkheid kan anders liggen. Zijn de recente onhoffelijke uitlatingen aan het adres van de justitieminister werkelijk gedaan door een ex-parlementarier? Klopt het dat het betreffende ex-dna-lid in haar beroepspraktijk leerkracht is? Ook al is de huidige minister van Justitie niet altijd zorgvuldig in haar woordkeus, laat de onlangs gebruikte taal als (voormalige) politicus of partijprominent toch maar over aan Jan van de kroeg of Miep van de straat.
Medewerkers op kantoor blijven hun Excel-methode koesteren, ook al is er een geavanceerd bedrijfsinformatiesysteem dat veel geld heeft gekost, ingevoerd in de organisatie. Waarom? Het oude, het vertrouwde blijft de meeste personen heilig. Tegen het nieuwe, het onbekende, het onzekere, het uitdagende bestaat nogal wat wantrouwen . Wij willen veranderingen zien in het land. Maar zelf ook veranderen? Neen, dat ligt ons als persoon niet zo lekker. En waarom zou een regering of een toevallige formatie van het Surinaamse parlement zich dan druk moeten maken over een anticorruptiewet, of een wet op de jaarrekening, of een enquetewet, een milieuwet, of om een wet op de verzekeringskamer, of om een investeringswet met allure, of drukte maken over een grondwet waarvan opvoedende kracht uitgaat, of om een tuchtcollege ter beheersing van werkgedrag in de advocatuur. Jawel de advocaat. Want juist deze rechtskenner die de beroepswaarden en de beroepsethiek hoog in het vaandel moet dragen, gaat steeds vaker over de schreef, dupeert of benadeelt de cliënt om vervolgens in de rechtszaal als de wolf in schapevacht te verschijnen. Ronald van Ritter (nu wijlen) heeft ooit als sterke spreker in het parlement ook meermaals gewezen op onaanvaardbaar gedrag van notarissen en geldschieters, waarvan vele burgers de noodlottige gevolgen hebben ondervonden. Zij raakten meermaals have en goed kwijt. Zijn hartenkreten in het parlement daarover waren tevergeefs.
De NPS- voorzitter heeft recentelijk erop gewezen dat er genoeg wetgeving bestaat om corruptie aan te pakken. De talloze CLAD-rapporten bieden ruimschoots handvatten om op te treden tegen dit vernietigend kwaad, zo denkt deze partijleider terecht. Maar wederom hebben leden van de Nationale Assemblee zelf de integriteit van dit orgaan geschonden. Hoe ga je als oprechtheid nastrevende burger nu toch om met het gegeven dat ook de dief zich nu inzet voor de strijd tegen corruptie? Assembleeleden blijven hun verborgen agenda trouw, die ene goede ziel niet te na gesproken .Overigens moeten wij ons in gemoede afvragen hoe serieus de NPS-leider hier genomen moet worden. Deze voormalige minister wist ook toen stellig wel dat er voldoende mogelijkheden bestonden om corruptie te bestrijden. De CLAD-rappporten met tal van signaleringen werden ook toen frequent, zonder resultaat, aangeboden aan bewindvoerders. Wat deed deze ex-bewindsman toen daartegen? De objectieve, zakelijke, en waar nodig snoeiharde opstelling van een voormalige Rekenkamervoorzitter heeft hem zijn positie gekost: hij werd de laan uit gestuurd door de politiekvoerders van de traditionele stijl. Het is niet de schuld van de zwaartekracht dat politici van hun voetstuk vallen. Zij veroorzaken hun val zelf.
Mutaties op regeringsniveau zijn wederom aan de orde. De regeringsleider moet nu wel kunnen inzien dat niet de nieuwe gezichten op departementen garanties voor beleidssuccessen garanderen, doch het vermogen bij betrokken bewindslieden om, vooral in crisissituaties, de juiste belangenafwegingen en keuzen te kunnen maken. Ook al liggen die keuzemogelijkheden als gevolg van de heersende omstandigheden niet voor het rapen. Wanneer de onderneming in zwaar weer is terechtgekomen zal de manager zijn (haar) managerskwaliteiten moeten tonen. Uit het dal klauteren, terwijl omgevingsontwikkelingen, ook internationaal gezien , nog wat goeds te bieden hebben, is heel wat anders dan een crisis te boven komen onder omstandigheden die nauwelijks nog wat aangrijpingspunten voor verlichting . Over de periodieke mutaties op ministerieel niveau nog deze noot: is het altijd de schuld van de bewindspersoon dat niet naar tevredenheid wordt gefunctioneerd? Heeft een minister niet de toverformule toegepast voor verantwoord beleid? Is de regeringsleider steeds ervan overtuigd dat geen tegenwerkende krachten belemmerend werken voor het verrichten van gewenste politieke taken? Beschikken ministers over duidelijke beleidsrichtlijnen die voortvloeien uit vastgesteld beleid? Hoezeer opposanten in het parlement aandringen op het integrale beleidsplan, is het hen evenmin gelukt ooit het integrale ontwikkelingsplan of huisvestingsplan, conform grondwettelijke bepaling, aan de gemeenschap te presenteren.
Als de huidige regering niet langer op prijs gesteld wordt, zal de fakkel overgenomen moeten worden. Dit plaatst het Surinaamse volk dan ongetwijfeld weer voor een dilemma: een keuze moeten doen uit twee mogelijkheden, die op de politieke kwaliteitsbalans gelijkwaardig zijn.
Wijziging van de kieswet is zeer waarschijnlijk aanstaande. De boodschap dat het Surinaamse volk smacht naar verandering van het kiesstelsel mag interessant klinken, de essentie waar het echter om gaat wordt door deze mededeling niet geraakt. Niet hetgeen voor de democratie van instrumentele of functionele betekenis is, zal de burgers zo bijzonder boeien, doch veeleer de daadwerkelijke beleving van die democratie zelf. Beleving gaat over de manier hoe iets ervaren wordt, welke beelden, gevoelens en effecten iets bij iemand oproept of sorteert. Een op schrift gestelde wettelijke regeling over een kiesstelsel interesseert de doorsnee burger maar matig. Die wil eerlijkheid, oprechtheid, bestuurlijke bekwaamheid, slagvaardigheid , sociale zekerheid, een onderdak, een baan, een toekomstbeeld voor zichzelf en eigen kroost. Al het andere mag de burger vol kopzorgen verder maar gestolen worden.
Stanley Westerborg ; Organisatieanalist ; [email protected]
