De Alcoa profileert zich internationaal als een bedrijf dat grote waarde hecht aan ethisch verantwoord ondernemen. Wat dit betreft heeft de multinational zich ook gecommitteerd aan verschillende ethische codes. Deze ethische codes zijn bedoeld om het bedrijf te behoeden van verleidingen, die zich bijvoorbeeld voordoen in ontwikkelingslanden met zwakkere instituten, een capaciteitsgebrek en economische afhankelijkheid vanwege een stugge economie. Deze codes betreffen dus voor een deel zelfregulering om onder alle omstandigheden ethisch correct te zijn. Een deel van de codes is bedoeld om te voorkomen dat de multinational vanwege een economisch-strategische positie misbruik maakt van haar kracht (macht) in de economie. Het is al geruime tijd bekend dat Alcoa-dochteronderneming Suralco niet meer doet aan bauxietgerelateerde activiteiten. De business waarmee de Suralco nu bezig is, is het verkopen van elektriciteit aan de Staat Suriname. Het is vreemd dat een bauxietbedrijf geen bauxietactiviteiten meer ontplooit. Een hogere tarief voor de door haar geleverde stroom is nog niet gehonoreerd, maar er wordt beweerd dat de Suralco niet tevreden is met de wijze waarop de Surinaamse regering haar behandelt. Er wordt zelfs beweerd dat de stroomschaarste die er momenteel heerst, het resultaat zou zijn van deze ontevredenheid. Elektriciteit en energie in het algemeen zijn van strategische waarde voor in elk geval de economie van een land. Verdere uitvoering van economische plannen kunnen daarvan afhankelijk zijn. Ook kan afhankelijkheid wat de elektriciteitsvoorziening betreft, leiden tot sociale onrust met alle gevolgen van dien. De president van de Republiek Suriname heeft recent naar aanleiding van de energiesituatie in Suriname aangegeven dat hij de waterkrachtcentrale/de dam liever in Surinaamse handen wil zien. Kennelijk heeft deze stellingname te maken met de strategische waarde die de waterkrachtcentrale inneemt bij de economische planning en de waarborging van de sociale rust, twee zaken waarvoor de politiek/regeringen verantwoordelijk zijn. De Staat moet trouwens volgens de grondwet zorg dragen voor het scheppen van omstandigheden waardoor een optimale bevrediging van de basisbehoeften aan o.a. energie verkregen wordt. De Surinaamse regering heeft nu nog geen controle over de waterkrachtcentrale. Zo is het bijvoorbeeld de Suralco die de turbines kan uitmaken of weer aanzetten. Uit de verklaringen die recent zijn afgelegd, blijkt dat de waterkrachtcentrale nooit althans over het algemeen niet op volle potentie kan draaien omdat de randvoorwaarden daarvoor niet aanwezig zijn. De president heeft in één van zijn recente energietoespraken laten weten dat de regering de beheers- en beschikkingsmacht wil over de waterkrachtcentrale. Die zouden toebehoren aan de Suralco tot het jaar 2033 volgens de afspraken die er bestaan tussen de Staat Suriname en Alcoa/Suralco. Al tijdens de NF-periode is door leden van de toenmalige coalitie geopperd om gebruik te maken van de contractmogelijkheden om te heronderhandelen met Suralco. Er werd toen zelfs gesproken over het openbreken van het contract. Nu zitten wij al enige dagen met een structureel tekort aan beschikbare energie. De schuld wordt mede geschoven in de schoenen van de politiek die niet genoeg zou hebben gedaan om de energievoorziening te garanderen en door toestanden toe te staan of zelfs te faciliteren binnen de EBS. Over en weer worden de beschuldigingen geuit. De president komt in met een verrassingselement door de dam te willen. Hoeveel impact een eigen dam zal hebben wanneer het waterpeil toch laag blijft is onduidelijk. Het gaat hem waarschijnlijk om de investeringen die gedaan moeten worden tot uitbreiding. Dat kan gemakkelijker als de energie in de waterkrachtcentrale zelf wordt opgewekt en het niet tegen een prijs afgenomen dient te worden. Wat bedoelt de president precies wanneer hij zegt dat hij de dam wil hebben? Hij verduidelijkt dat hij niet wil nationaliseren. Dat laat dan weer enige opties over zoals het kopen van de waterkrachtcentrale hetgeen neerkomt eigenlijk op het afkopen van het contract dat tot 2033 loopt. Ook kan een zekere ruil worden gepleegd waarbij partijen elkaar compenseren. Wat deze tweede afspraak betreft, zijn de mogelijkheden legio. Er wordt al beweerd dat er onderhandelingen gaande zijn om verschillende pakketten te bekijken. Waarom wij in het begin het hadden over ethisch verantwoord ondernemen, is de houding die de Suralco in deze etaleert. Deze houding is hard en weliswaar ook zakelijk. Het opperen van een vertrek uit Suriname komt meer over als een bedreiging om de Surinaamse regering te bedwingen. Dat komt omdat tegelijkertijd de baanzekerheid van 900 werknemers in dienst bij de toeleveringsbedrijven wordt genoemd. Als 2/3de van de werknemers een gezin heeft en elk gezin uit 4 personen bestaat, dan gaat het om de bestaanszekerheid van 2.400 personen buiten Suralco. Suralco zelf heeft ook werknemers. Er wordt bericht dat juristen voor Suriname mogelijkheden bekijken om de dam/waterkrachtcentrale in eigen beheer te krijgen. Het meest simpele lijkt een afkopen van een aspect van het contract, maar Suralco stuurt aan op een totale duurdere afkoop dus inclusief de bedrijfsoperaties. In principe wil Alcoa/Suralco het bedrijf verkopen aan Suriname, terwijl de core business van bauxiet niet meer plaatsvindt. Als gekeken wordt naar andere overnames van waterkrachtcentrales dan gaat het om tientallen miljoenen dollars. Dat zou kunnen betekenen dat de Staat een lening neemt bij een (inter)nationale bank of betaalt met bijvoorbeeld mijnbouwaandelen die ze bezit. De hamvraag voor de belastingbetaler blijft in welke mate een overname rendabel is en uiteindelijk op winst zal uitdraaien. De overname van de dam moet niet alleen een chauvinistische kwestie zijn van het heroveren van Suriname. Gewaakt moet worden voor corruptie en regelarij. Het moet een kwestie zijn van zakelijke slimheid, waarin de politiek goed geadviseerd moet worden. Het moet draaien om het algemeen belang en niet het belang van individuen die strategische belangen willen inkopen.
