We hebben recent aangegeven dat het ons niet opvalt dat vanuit HIT er acties worden ondernomen om het investeringsklimaat in Suriname te verbeteren. Er is een stapel wetten ooit eens geïnventariseerd die in orde moet worden gemaakt, maar het komt niet van de grond. Recent hebben we ook de 10 punten die de ease of doing business bepalen besproken, maar we merken niet dat de bedrijfslevensorganisaties druk zetten om een gunstiger klimaat te scheppen wat betreft deze punten. Op de ontwerpbegroting van HIT zien we enkele markante begrotingsposten, die te maken hebben met het investeringsklimaat. Zo zien we een post ‘Ontwikkeling Ondernemersklimaat en Concurrentievermogen’ waarvan de uitgaven geraamd zijn op meer dan 40 miljoen SRD. Hiervan wordt de helft geleend van de IDB. Het beslaat het overgrote deel van de uitgaven wat betreft de beleidsprogramma’s die in totaal behelzen een bedrag van ca. 58 miljoen SRD. Als verantwoordelijke zien we in de begroting aangeduid CUS. Er is een SUBCIP programma, waar 21 miljoen naar toe gaat. De concrete resultaten van dit programma zijn onbekend bij de samenleving. Het zijn programma’s voor het scheppen van een gunstig ondernemersklimaat. Wat daaronder moet worden begrepen, is onbekend. Waarschijnlijk wordt het geld opgemaakt door consultants en aan consultancy’s. Er is een project ter verhoging van productie, productiviteit, technologische kennis en innovatie t.b.v. importvervanging, exportverhoging, meer deviezen inkomsten en moet leiden tot het creëren van werkgelegenheid. De raming is SRD 6.4 miljoen. Totaal wordt aan CUS voor programma’s SRD 29.7 miljoen gegeven. Opvallend is ook de post het doen definiëren van de begrippen ‘Micro, Kleine en Middelgrote Bedrijven’ samen met andere stakeholders. Hiervoor is SRD 1 miljoen uitgetrokken, dat is een hoog bedrag. Functionarissen zullen nu pas getraind worden inzake consumentenbescherming en mededingingswetgeving en beleid door lokale als buitenlandse trainers (consultants). Verder zullen zij stage lopen bij consumenten en mededingingsautoriteiten in het buitenland. Daarvoor is een ton uitgetrokken. We zien ook dat voor ‘Beleid Economische Wet- & Regelgeving’ veel minder, namelijk SRD 350.000, is uitgetrokken. Daarvan gaat SRD 200.000 aantrekken specifieke deskundigen uit buitenland voor het assisteren bij redigering van wetten en verzorgen van trainingen ter versterking van de ambtelijke kwaliteit van het ministerie. Dan pas komt het werk van de grond. Binnen HIT zal de transformatie gemaakt worden naar ‘Economische Wet en Regelgeving’ volgens richtlijnen inzake de 3 P’s (Planet, People en Profit). Een inventarisatie wijst uit dat meer dan 100 wetten t.b.v. het ondernemen en regulering ontwikkeling van economische activiteiten gemoderniseerd moeten worden. Het gaat niet alleen om wetgeving conform taakstelling van HIT, maar ook relevante aanleunende wetgeving andere ministeries en of instituten regarderende. Dit noodzaakt dus tot een acute ingrijpende hervorming van wetgeving om de ontwikkelingsdoelen te bereiken. Het ministerie heeft nog steeds geen plan hoe deze achterstand weg te werken, althans dat valt niet te halen uit de ontwerpbegroting. Opvallend is ook de planning van het opzetten van de Single Electronic Window voor het vergemakkelijken van de handel, waarbij alle nationale stakeholders middels een online systeemzijn verbonden voor zowel de import, export als doorvoer van goederen. Kosten: SRD 1.5 miljoen. HIT zegt dat de Raamwet Toerisme zal verder gefinaliseerd worden en aangeboden worden aan het parlement. Voor ‘Ontwikkeling Industriële Sectoren’ is geraamd een bedrag van SRD 1.1 miljoen. Heel belangrijk is de Stichting Beheersraad Waterkant. Deze stichting heeft als doel het ontwikkelen van de Waterkant tot een aantrekkelijke, hygiënische en veilige ontspanningsplaats voor iedere bezoeker c.q. zowel de lokale gemeenschap als de buitenlandse toeristen. Deze stichting is heel stil en moet middelen krijgen om samen met ondernemers Waterkant te transformeren, waardoor mooie plaatjes de wereld rond kunnen gaan, waarop toeristen afkomen. Voort 2019 is gepland de opzet van een Industrie Service Centre aan de Saramaccadoorsteek, als centrum voor innovatie en industrie. Goedkeuring van de Wet Industriële Eigendom heeft hoge prioriteit mede in het kader van de voornemens om de Surinaamse economie te transformeren. Ook de wet auteursrecht en de wet traditionele kennis zullen in het begrotingsjaar 2019 aan De Nationale Assemblee worden aangeboden. Het ministerie wil hierdoor het wettelijk kader voor de ondernemers/ samenleving vaststellen en daarmee de bescherming van ons rijke cultuur geregeld hebben. Voor het kunnen uitvoeren van het beleid voor Toerisme is voor het jaar 2019 geraamd een bedrag groot ca. SRD. 1.8 miljoen. HIT moet meer vaart zetten achter het inhalen van de wetgevingsachterstand, die ze al jaren ervaart. Zolang dat niet gebeurt, zal het ondernemersklimaat in Suriname niet verbeterd kunnen worden en zullen we onderaan blijven bengelen op de ease of doing business lijst.
