Het actuele nieuws dat Alcoa / Suralco per juli zal vertrekken uit Suriname, is door een politieke leider op een politiek podium in Commewijne bekend gemaakt. In de pers is gesuggereerd alsof het verhaal van die bedoelde politieke leider niet correct zou zijn. De Alcoa / Suralco bevestigt enkele uren daarna dat haar bedrijf functionerende onder de werkmaatschappij Suralco, zal overdragen, en wel in juli aan de Staat Suriname. Dit houdt duidelijk voor een ieder met common sense in, dat alle bedrijfsverantwoordelijkheid door Alcoa / Suralco zal worden overgedragen aan de Staat Suriname of zoals in de bekendmaking is aangegeven aan een nieuwe publiekrechtelijk of privaatrechtelijk entiteit. Laat het duidelijk zijn dat er over deze nationale aangelegenheid veel onduidelijkheid bestaat. Dat kan niemand ontkennen.
Wat zijn de consequenties?
Laat mij voordat zaken betreffende de eventuele consequenties voor land en volk op een rijtje te zetten, reageren op een artikel in de schrijvende pers. Wat wordt gesteld in dat bewuste artikel van woensdag 18 februari? In het artikel wordt gesteld dat Alcoa / Suralco de komende jaren niet uit Suriname vertrekt. Tegelijk wordt gesteld dat alle bedrijfsactiviteiten waaronder ook de exploitatie van de stuwdam in handen komen van een Surinaamse staatsbedrijf. Alcoa / Suralco zal ook na 1 juli , volgens het bewuste artikel alle verkopen van aluinaarde en andere activiteiten zoals marketing blijven doen. Wat lees je hieruit? Er zijn uitgaande van dit artikel slechts twee conclusie mogelijk namelijk :
1.Dat de het bedrijf of beter gezegd de verantwoordelijkheid voor de bedrijfsactiviteiten, maar ook de winst en het verlies van het bedrijf, niet wordt overgedragen per juli aan een vermeende staatsbedrijf / Staat Suriname. Dit betekent concreet dat alles wat de Alcoa/Suralco en de regering in een gemeenschappelijke verklaring hebben voorgehouden aan het volk, als demagogisch kan worden aangemerkt. U moet hieruit ook destilleren waarom vele Surinamers dringend behoefte hebben aan eerlijke en transparante informaties over zo een nationaal vraagstuk. Kennelijk hebben enkele kleingelovigen op basis van hen moverende reden genoeg aan de voor mij zeer schaarse onduidelijkheid voor wat deze transactie betreft.
2.Het bedrijf en de daaraan gekoppelde verantwoordelijkheid en ook de winst- en verliesbalans worden overgedragen aan de Staat Suriname, maar dat Alcoa / Suralco ingehuurd wordt om de technische assistentie en de marketingoperatie voor enkele jaren te blijven uitvoeren.
Eerste conclusie
Als het om conclusie nummer 1 gaat , ontstaat er mijns inziens dus geen nieuwe situatie dan de penibele situatie van de Alcoa/Suralco bedrijfsactiviteiten in Suriname die goed bekend zijn. Minder alluviaal bauxietvoorkomens in de bekende mijngebieden, die qua exploitatiekosten goedkoper is dan bijvoorbeeld de bauxietvoorkomens in het Bakhuys-, Lely- en Nassaugebergte gebied. Dus hoef ik ten aanzien van deze eerste conclusie niet veel uit te wijden.
Tweede conclusie
Als het bedrijf op welke basis dan ook wordt overgedragen, betekent dit dat de primaire bedrijfsverantwoordelijkheid bij de Staat Suriname of de nieuwe bedrijfsentiteit zal komen te liggen. Alcoa/Suralco zal op geen enkele manier verantwoordelijk gesteld worden voor slechte resultaten van de bedrijfsoperatie. Want Alcoa/Suralco zal slechts als technician in dienst zijn van de nieuwe entiteit/maatschappij. Er zal een agreement gemaakt worden over de payment op basis van business. Niemand moet mij enige rotverhaal vertellen dat Alcoa/Suralco als filantroop gaat functioneren binnen het nieuwe bedrijf dat 100% eigendom wordt van Suriname. De business-wereld kent geen filantropen of op zijn Surinaams gezegd ‘Tje pooti’ policy. Nee, het is business as usual. Wie dat niet begrijpt kent de wereld of cultuur van multinationals niet. Alcoa/Suralco breekt op in Suriname onder andere omdat de wereldmarktprijs van het geproduceerde product of de producten al enkele jaren sterk onder druk staat/staan. Daarnaast zijn zoals eerder gesteld de productiekosten hoog. Komt er bij kijken dat de capaciteit aan behoeftige energie niet altijd gegarandeerd is. Dit laatste is misschien van minder betekenis voor het vertrek van Alcoa/Suralco uit Suriname.
De consequentie voor Suriname
De timing van de overdracht van deze zeer technisch georiënteerde onderneming is niet in het voordeel van Suriname. De wereldmarktprijzen voor bauxiet en aluinaarde zijn aan de lage kant. Alcoa is wereldwijd bezig verlieslatende dochtermaatschappijen waaronder de Suralco , af te stoten. Deze concern lijdt mondiaal bekeken geen verlies, maar wil met het afstoten van verlieslatende dochtermaatschappijen, tenminste het niveau van de huidige winstmaximalisatie handhaven. Dit zogenoemde rationalisatieplan moet Alcoa in staat stellen dit voornoemde doel te realiseren. Suriname zal met name na de afkoopregeling van het hoge technische kader te kampen hebben met braindrain. Reeds voor de afkoopregeling zal een bescheiden aantal high en midden technisch kader de brui aangeven. Het zal een zware dobber worden om deze verlieslatende onderneming op korte termijn om te zetten in een winstgevend bedrijf uitgaande van lage prijzen op de wereldmarkt.
Voorts zal ook de vervangende investeringen aan kapitaalgoederen bijzonder moeilijk geschieden op korte termijn.
De werkgelegenheid zal negatief beinvloed worden, omdat toeleveringsbedrijven minder zullen kunnen afzetten bij de nieuwe onderneming met het gevolg ontslag van arbeiders/contractors.
Wat kan gedaan worden?
Suriname moet zich Smart opstellen. De componenten mining, transport en refining dienen of in jointventure (fifty-fifty base) met andere bedrijven, kan ook Alcoa zijn, ter hand genomen worden. Of Suriname verkoopt deze bedrijfstakken door aan andere bedrijven (Rusal etc,) en teert op inkomsten-en loonbelasting met de mogelijkheid royalty te ontvangen bij het maken van winst.
De stuwdam en al de hieraan gekoppelde componenten dienen 100% overgenomen te worden per direct. Het huidige kader en eventuele andere/nieuwe kaders worden voor maximaal 10 jaren ingehuurd. De universiteit moet verplicht worden een speciale studierichting binnen twee jaar in te stellen die specifiek kaders moet opleiden om de dam operationeel te leiden. De specifiek op maat gesneden opleiding zal op de technologische faculteit ondergebracht moeten worden. De mogelijkheid om stage te lopen op technologische faculteiten in het buitenland moet mogelijk gemaakt worden. Uiteraard zal tijdens de driejarige bachelorstudie verplichte stage dagen in de powerplant te Afobakka moeten plaatsvinden. Deze policy betekent een stapsgewijs overname van de bedrijfsvoering van de stuwdam. Voor het onderhoud kan in de loop van de tien jaren gerenommeerde consultantbedrijven ingehuurd worden.
In elk geval is het tijd dat wij elke vorm van populistisch gedrag en favoritisme gaan moeten vermijden als wij zaken van nationaal aard in beschouwing nemen. Ik denk dat het ook wijzer is elke vorm van wazigheid in deze nationale aangelegenheid moeten verwerpen. De Brokopondo-overeenkomst werd in de jaren vijftig van de vorige eeuw in diverse openbare vergadering in de Staten van Suriname, de huidige DNA, behandeld en de debatverslagen zijn tot heden te lezen. Waarom dan de waas van geheimzinnigheid nu?
Bert Eersteling
