Heeft de onomkeerbare en niet te voorkomen effecten van klimaatsverandering ermee te maken dat economisch er geen moeite wordt ondernomen om het getij in het land te keren? De wisselkoers is de laatste dagen weer onstuimig aan het stijgen. Enkele dagen terug is de douanekoers afgeschaft waardoor vanwege hogere invoerrechten de prijzen van importgoederen duurder zullen worden, behalve een aantal basisgoederen waarop geen invoerrechten worden geheven. De wisselkoers heeft in Suriname ongekende hoogten bereikt tijdens de regering Wijdenbosch en hebben we hyperinflatie gekend. Aan de hoge koers ging gepaard schaarste, armoede en vertrek vanuit Suriname. Nu wordt gemeld dat met een verhoogde frequentie bedrijven hun deuren sluiten, dat zou blijken uit KKF-cijfers. Da brengt meer werkloosheid met zich mee en dus armoede. Wij stelden eerder dat wij weer vrezen voor een vertrek van geschoold kader naar het buitenland. Nederland en de Antillen kennen qua taal lage drempels. Er is een vraag naar bepaald kader in deze landen en dan noemen we de zorgsector. De verslechtering van de economische situatie zal ook een impact hebben op de overheidssector vanwege de braindrain: vertrek van knowhow. In het begin van de jaren ’90 was er op gegeven moment ook een zwaar tekort aan kader ook bij de overheid. Planbureau vond het toen nodig om zelfs een onderzoek te doen om dat tekort vast te stellen. Uit dit rapport onder andere vloeide een beweging voort om hoger kader uit de armoede te halen en in het land te houden door hem beter te betalen. Uiteindelijk leidde dat tot Fiso. De tijd tussen de onderzoeken en het initiëren van een herwaardering van kader en het uiteindelijk uitvoeren van het plan, was er zoveel tijd verstreken, dat men het aanvankelijke doel uit het oog verloor. De CLO en de politiek gijzelden het systeem om waar nodig het naar hun hand te zetten voor hun achterban. De CLO pleitte voor het ongeschoold kader op de bottom, waarvoor Fiso aanvankelijk en primair niet was bedoeld, politici pleitten voor hun doorgaans ongeschoolde en niet presterende beleidsadviseur aan de top. Het hoger kader, voor wie aanvankelijk Fiso was bedoeld, werd in het midden gelaten, waardoor de situatie voor hen niet echt verbeterde. Het geluk was echter dat de macro-economische situatie in het land verbeterde en stabiliseerde, waardoor een deel van het kader werd behouden. Fiso heeft niet veel goeds gebracht voor het midden en hoger kader en het voordeel van een stabiele economische situatie is nu komen weg te vallen. Er wordt al gerapporteerd dat burgers uit het land vertrekken. Jongeren grijpen studiemogelijkheden aan om vrij vroeg weg te gaan. Het kadertekort zal Suriname zodanig verlammen dan enkele goede plannen voor stabilisatie, niet uitgevoerd zullen kunnen worden. Door de president van het land is gezegd dat hij de koers in toom zal houden, terwijl hij weet dat de CBvS geen macht en grip heeft op de monetaire situatie. Suriname is kleinschalig en is in de greep van een aantal kapitaalkrachtige burgers in de illegale sfeer. Deze burgers zijn bekend en de president is niet in staat om bijvoorbeeld via dialoog hen in toom te houden. De Staat Suriname is door onmacht van de CBvS, weer overgeleverd aan de kapitalisten die Suriname als hun bezit zien. De geruchten zijn hardnekkig dat de president niet tegen deze personen wil optreden. Intussen verarmt de samenleving zich verder, lonen zijn geërodeerd bij zowel de publieke als de private sector. Terwijl goedgeschoolde burgers gaan vertrekken, krijgen we laaggeschoolde Aziaten en Caribische nationaliteiten in het land. Er zijn leningen genomen vanuit IMF en de Islamitische Bank, waarvan de kans levensgroot aanwezig is dat deze regelrecht gaan verdwijnen van o.a. dezelfde mannen die de koers aan het opdrijven zijn. Er zijn politici in het kamp van de NDP die zeggen dat zolang er feesten worden gehouden en shows plaatsvinden in NIS, er niets aan de hand is omdat dat het teken is dat het nog goed gaat in het land. Suriname is een land met een slecht geschoolde bevolking en een lage productiviteit. Als land zijn wij enorm bedreigd door de klimaatsverandering met name de zeespiegelstijging. Door politieke vrees is het Nimos zowel onder Front als onder de NDP altijd heel stil geweest wat betreft de toekomt van Suriname, alhoewel dit instituut nu al weet dan een groot deel van het kustgebied van Suriname over enkele decennia onder water zal lopen. Als we kijken naar een ophanden zijn de exodus, de zware dreiging van de klimaatsverandering en de corruptie, dan duikt er een doemscenario voor ons op, namelijk dat Suriname zal ophouden om te bestaan als natie. Is deze informatie van het toch teloor gaan van Suriname al bekend bij politici? Is het daarom dat er geen pogingen worden ondernomen om het land te stabiliseren? Heeft het nut om de situatie te keren in dit land, dat toch over enkele jaren compleet onder water loopt? De burgers dienen goed te beseffen wat in het kader van klimaatsverandering de toekomst van ons land is. Als het land niet meer te redden is, zullen burgers in het belang van het nageslacht dat men ter wereld heeft gebracht, keuzes moeten maken. Een deel van de burgerij heeft de keuzes al gemaakt en zit er maar nog voor eventjes in het land.
