Uit hoofde van mijn decennia lange directe en indirecte betrokkenheid vanuit de hoogste beleidsniveaus betrekking hebbende op de subsector rijst, heb ik de behoefte om enkele richtinggevende kanttekeningen en informatie te willen delen met belangstellenden. Sedert begin jaren 60 heeft een transformatie plaatsgevonden in de productie wijze van rijst in ons land. De introductie van gemechaniseerde grootschalige padieproductie en moderne verwerkingstechnologie heeft de bestaande niet geconditioneerde padieproductie wijze verdrongen. Gemechaniseerde rijstteelt is een keten productie. Derhalve is monocultuur van de grondstof padie mogelijk op basis van gesystematiseerde infrastructuur en industriële productiemiddelen. Gegevenheden zoals grond, water, arbeid, kapitaal geïntegreerd op schaalgrootte dient geënt te zijn op een gedisciplineerde cyclische (seizoengewijs) productie.
De infrastructuur voor de rijstsector is berekent voor ca. 28000 ha. (2 seizoenen). Uitgangscapaciteit: Wakay 30 m3/sec water en Wageningen 6 m3/sec water. Elke seizoenmatige verhoging boven aangegeven areaalgrootte impliceert de verhouding 1 m3/sec delivered voor 500 ha.
Het MCP-kanaal is 66 km, E-pand is 6 km, Zuiddrain is 12 km. Het Corantijnkanaal is niet geheel afgebouwd. Nog afgerond dienen te worden:
– de DOL werken (DOL = distributie, overlaat en lekbeteugeling)
– de lekbeteugelingsdam
– de onderleiders onder het MCP kanaal.
Het pompgemaal Wakay kan 30 m3/sec water inpompen uit de Corantijnrivier, 4 pompeenheden van elk 7,5 m3/sec. Omdat de DOL werken niet afgebouwd zijn vindt veel waterverspilling plaats en wordt in werkelijkheid niet de 30 m3/sec water geleverd, maar 22 m3/sec mede als gevolg van verzakkingen op de westelijke dam van het MCP-kanaal. Ook bij de boeren vindt verspilling plaats van het “dure” water dat gepompt wordt vanuit Wakay. De reële irrigatie water behoefte per seizoen per hectare is ca. 9000 m3. De feitelijke situatie in Suriname is dat de boer 29000 m3 water per seizoen per hectare gebruikt.
De gemechaniseerde rijstteelt is een keten productie systeem. Het machinepark is niet berekend op capaciteit zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin.
Ook kan gesteld worden dat geschikte grond (zware jonge klei) gelimiteerd is in Suriname, zowel qua productie technische concentratie als spreiding.
Het leidmotief is; bij verantwoorde geïntegreerde keten benadering geldt bij gemechaniseerde rijstteelt: efficiëntie. Noot; FAO instructie voor alle rijstproducerende landen: less land, less water and less labour. In deze context passen het volgende:
Verkorte groeiduur (inzaai – afoogsten). Groeiduur terugbrengen tot zelfs 80 dagen. Tevens de ‘yield’ verhogen. Gemiddelde productiviteit van extra long grain vegroten naar boven de 7,5 ton/hectare. De gangbare rijstlijnen van Adron hebben een groeiduur van 100-110 dagen.
Efficiëntie in seizoen behoefte irrigatie water per hectare.
Gestructureerde landleveling van alle in productie zijnde arealen. Dit impliceert minder water behoefte en hogere productiviteit per hectare.
Inzaaischema moet afgestemd zijn op de geplande areaals grootte, met dien verstande, seizoenmatige routine onderhoudsmaatregelen en integrale inputs behoefte moeten gegarandeerd zijn.
Het machinepark moet gemoderniseerd worden (grondbewerking en harvesting) ter vergroting van de bedrijfszekerheid van de padieproductie.
Voor wat de 2e – 3e lijn (intake verwerking, marketing en sales) in de padieproductie betreft, het volgende;
Bestaande infrastructuur dient aangepast te worden. De markt vereist innovatie. Transformatie van machines en equipement zal bewerkstelligen een verbrede product assortiment met het doel te komen tot hogere toegevoegde waarde.
Suriname moddert t.o.v. het buitenland met hoge productiekosten per hectare. Marketing en sales gebaseerd op professionalisme en structuur is een droom begrip. Na de korte hoogtepunt periode van Surexco en Staats Commissie Rijst is Suriname in de klauwen van brokers en tussen handelaren die t.b.v. multinationale organisaties feitelijk de flow kwantiteit en prijs beslissen, en dit steeds ten nadele van de locale rijstsector. Dit verlaagt de reële verdiencapaciteit van de subsector.
De gesegmenteerde nadruk gelegd door opeenvolgende beleidsmakers willen aantonen dat er duizenden hectaren meer zijn ingezaaid dan de vorige bedankte beleidsmakers en dit zet per definitie geen zoden aan de dijk. Steeds nadrukkelijker is de laatste twee decennia de subsector rijst politiek geïnfecteerd. Tenslotte tellen de stemmen en die zitten bij de stakeholders groep, kleine boeren bestand.
Het hierboven aangehaalde impliceert dat hedendaagse methodieken & technologie aangewend moeten worden en dit is structureel afwezig in het decennia lang gevoerd beleid. Saillant voorbeeld is de politisering van Adron. Dit toegepast wetenschappelijk instituut dient consistent invulling te geven aan alle hierboven aangehaalde elementen zodat de nationale know-how als hoogste sturingskader innovatief integrerend kan worden ingezet.
Gelet op de kleinschaligheid van de Surinaamse netto output vergeleken t.o.v. concurrenten regionaal en mondiaal (wereld jaar padieproductie ca. 750 miljoen ton t.o.v. Suriname met een padieproductie van ca. 250.000 ton) is het van eminent belang om elk partikel dat de rijstsector aan bij- en afvalproducten levert te commercialiseren, dus omzetten in meerwaarde. Bij ongewijzigd beleid van politici/beleidsmakers zal hoop, hoop blijven.
Badresein Sital
[email protected]
426264
