“Dweilen met de kraan open” zei Willy Soemita in de ministerraad in 1993 toen ik duidelijk maakte aan de Raad van Ministers dat prijscontrole geen soelaas gaat bieden zolang de Centrale Bank monetair blijft financieren. Dat Suriname van de ene crisis naar de andere crisis gaat, heeft alles te maken met de cultuur die het land sinds het Koninkrijk Statuut van 1954 geregeerd heeft dankzij een kiesstelsel welke een etnische minderheid bevoordeelt.
De huidige crisis gaat een lange en diepe crisis zijn waar wij met een aan grote waarschijnlijkheid grenzende zekerheid misschien nooit meer uit zullen komen en dus in een periode van permanente onderontwikkeling zullen terechtkomen. Een tweede Haïti dus. Garant daarvoor is het ondemocratische kiesstelsel en de grondwet die de complete uitvoerende macht in handen legt van een persoon een soort super stamhoofd dus. We zitten dus met een structureel economisch probleem, een structureel probleem voor wat betreft de staatsrechtelijke inrichting van ons land, en met een structureel cultureel en mentaal probleem. Culture is Destiny.
En u moet niet denken dat het IMF onze problemen gaat komen oplossen. Daarvoor is het IMF niet opgericht. Het IMF concentreert zich voornamelijk op macro-economische problemen met name op begrotingsevenwicht, monetair evenwicht en wisselkoersevenwicht. Zij heeft geen boodschap aan zaken als corruptie omdat het vaak in zo’n land de pot is die de ketel verwijt. De deskundigen van het IMF zijn bureau ambtenaren vaak zonder praktische ervaring in economisch management van een land of een organisatie of een bedrijf. Zij werken disciplinair volgens een receptenboek welke de ideologie van het IMF predikt. U moet van hun niet verwachten dat zij gaan kijken of de tarieven van EBS gebaseerd zijn op werkelijke kosten en niet op corruptie. Als onze regering zegt dat zij elektriciteit subsidiëren dan gaat men niet narekenen of dat zo is, het IMF beslist dat er geen subsidie mag zijn volgens haar doctrine. Het IMF werkt met soevereine naties dus met de regeringen van deze landen. Het IMF is een soort EHBO /brandweer die effe snel de landen met problemen, veelal begrotings- en betalingsbalansproblemen, gaat komen helpen oplossen; dat is ze bij verdrag verplicht. Het IMF gaat dus beslist niet de corruptie en inefficiëntie bij EBS opruimen.
En U moet weten dat economie volgens IMF een geloof is waarbij je heilig gelooft in een aantal concepten al werken die concepten niet of nauwelijks. Een soort Taliban geloof dus. De zogenaamde deskundigen van het IMF werken met doctrines, dogma’s, mantra’s et cetera. Een soort voodoo economen zijn dat. Dus u moet niet denken dat de wisselkoers ooit nog stabiel gehouden gaat kunnen worden. Ik had daarvoor al gewaarschuwd toen onder Venetiaan 2, de Chinese invasie begon. Dankzij de Chinezen gaat de wisselkoers nooit meer stabiel zijn. Met de complimenten van driemaal P. Wie niet wil luisteren, gaat moeten voelen. Het IMF gaat de corruptie niet bestrijden nog minder gaan zij het land voor je ontwikkelen. Daarom blijven de meeste landen lang, heel lang bezig met het IMF totdat er een regering komt die durft om met kennis van zaken het land uit het slop te halen.
Mijn pessimisme is gebaseerd op de aanwezigheid van voren vermelde structurele problemen waarmee we te kampen hebben en een intellectuele en politieke elite die niet beschikt over de capaciteit, ( kwaliteit, competentie en intellectuele capaciteit, capaciteit om te plannen, te organiseren en te managen) om die problemen op te kunnen lossen. Kijk maar hoe weinig er sinds 1954 is gepresteerd en kijk vooral naar het feit dat de meeste prestaties voor rekening komen van de Lachmon – Sedney regering. Onder leiding van Jules Sedney en Sir Harry Radhakishun is er toen in korte tijd evenveel gepresteerd als in de laatste 60 jaar tezamen. Gaat u maar na: de Energie Bedrijven Suriname Ogane EBS, Waterleiding SWM, Telesur LTT, volks woningbouw zoals Flora en Zorg en Hoop, Wageningen, bacoven, rijst, garnalen, oliepalm, bevolkingsvisserij, zowat alle vliegvelden in het binnenland dankzij Operation Sprinkhaan, Nationale ontwikkelingsbank, Surinaamse Postspaarbank, Landbouwbank, Stichting Planbureau Suriname. Landen zijn vooruit gekomen niet omdat zij alle macht aan een persoon gaven, dus ze hadden geen soort super stamhoofd die alles besliste, maar omdat zij in hun sociaal economische structuur autonoom functionerende instituten hebben ingebouwd zoals je betonijzer in beton gebruikt om het steviger te maken. Alle moderne economieën zijn institutionele economieën, ik schreef hierover al meer dan 15 jaar geleden en alleen Tony Caram had begrepen wat het belang was van deze instituten voor een gezonde en duurzame economie.
Jules Sedney is geëerd geworden met een borstbeeld dankzij John Defares op het terrein van Havenbeheer. De NPS, de NDP, de VHP en de andere partijen zouden er nooit aan denken om deze grote zoon van Suriname te eren en dat geeft te denken want hieruit blijkt dat onze politieke elite nog onvolwassen is. Sir Harry Radhakishun heeft Suriname verlaten omdat hij het niet kon vinden met de politieke lijn van Lachmon.
Dat het slecht staat met onze intellectuele klasse blijkt uit het feit dat zij niet in staat zijn tot design en engineering tot innovatief denken dus. Zij nemen van alles over uit het buitenland. Zo wordt bepleit de opzet van een productschap rijst. Nou moet u weten dat ik indertijd als minister van Handel en Industrie het mogelijk heb gemaakt dat het ADRON werd opgericht als werkarm van een sectorinstituut het Rijstinstituut. In twee rapporten (Agricultural Development Plan Para and Brokopondo, 2002) (Agricultural sector analysis, agricultural policy and agricultural development plan Suriname 2002) heb ik aangetoond dat wat we nodig hebben zijn sectorinstituten zoals een bauxietinstituut, goudinstituut, een Rijst instituut, een hout en bosbouw instituut, et cetera omdat zulks de gangbare trend is in de wereld. Een productschap is een publiekrechtelijk instituut geboren vlak na de Tweede Wereldoorlog ingebed in het Rijnland poldermodel, welke totaal vreemd is aan Suriname. Productschappen zijn derhalve afgeschaft in Nederland waar ze voornamelijk aanwezig waren en vervangen door sector instituten. De Nationale Ontwikkelingsbank die ik nota bene van een zekere faillissement heb gered heeft gemeend deze exercitie te moeten financieren. U begrijpt zo gaan wij er nooit komen. Zelfs verstandig kopiëren schijnt een probleem te zijn.
Ik verwacht echter veel meer van een relatie met de Wereldbank omdat zij als ontwikkelingsbank veel meer berekend zijn voor de problemen waarmee wij te kampen hebben. Ons Tienjarenplan is gebaseerd geweest op een voorstel van de Wereldbank “Recommendations for a Ten Year Development Program, 1952”.
Richard B. Kalloe
