Het is een storm in een glas water, wordt nu beweerd als het gaat om de toevallige wijziging van een resolutie van 2010. Het draait allemaal om een zogenaamde personeelsstop die noch in de Personeelswet (PW) noch in een andere wet is verankerd. Deze personeelsstop is altijd begrepen als een besluit van de Surinaamse regering om het aanstellen of contracteren van landsdienaren in beginsel stop te zetten, totdat met een ontheffing de noodzaak daarvan wordt bewezen. De ontheffing is aldus een toestemming aan ‘het bevoegd gezag’ om gebruik te maken van zijn bevoegdheid conform de PW om te contracteren of aan te stellen. Een niet op de wet gebaseerde praktijk stond alzo boven de wettelijke bevoegdheid van de ministers en de president. Terecht werd de instantie die volgens afspraak mocht ontheffen, gezien als een belangrijke spil in deze, in principe was het in de praktijk een eerste en voorname horde. Decennialang is het de bekende praktijk dat de vp eerst ontheffing verleent voordat ministers (of de president) de ter zake doende stukken doen opmaken conform hun taak als ‘bevoegd gezag’ conform de PW voor het contracteren van arbeidscontractanten of het aanstellen van ambtenaren. Nu blijkt dat de afspraak wordt gewijzigd voor de komende aantal maanden op weg naar de verkiezingen en dat de ontheffingspraktijk niet aan de vp meer voorbehouden zal zijn, maar voortaan aan de Biza-minister, die overigens wettelijk taken heeft aangaande het overheidspersoneelsbeleid en de functionering van het overheidsapparaat. Deze wijziging heeft behalve administratiefrechtelijke ook politieke repercussies en laatste zijn veel indringender. De vp is geen Abop’er, maar is zich gaandeweg het proces gaan profileren als Abop’er om het gezicht van de partijvoorzitter te redden en te voorkomen dat hij in verlegenheid werd gebracht. De Biza-minister is wel paars. Van deze regering wordt van meet af aan gezegd dat het veel dictatoriale trekken kent in de uitvoering. Het draait om een president die buiten zijn constitutionele boekje mag gaan en die moeilijk functioneert zonder direct invloed te hebben op alle ministeries. Voor die invloed is de grondwettelijke bevoegdheid van het eigendunkelijk kunnen ontslaan van een minister niet genoeg, omdat zulks het bestaansrecht van de coalitie in gevaar brengt. Derhalve werden op bepaalde ministeries de presidentiële commissies benoemd. Ministeries werden uitgehold en uiteindelijk moest een belangrijke coalitiepartner eruit stappen. Door de Abop is in eerste aanleg verontrust gereageerd op de wijziging van de resolutie. Men eiste een uitleg van de president, hetgeen erop duidt dat deze wijziging niet was doorgepraat met Abop. Ook de vp reageerde in eerste instantie vrij kritisch. Uit zijn woorden bleek dat er partijen waren die politiek wilden spelen met het accommoderen van landsdienaren (arbeidscontractanten en ambtenaren). Ook liet hij blijken dat het laatste over de wijziging nog niet was gezegd. De vraag rijst wel waarom de Abop zo hoog opspringt wanneer de ontheffingspraktijk wordt neergelegd bij de Biza-minister. Was men van plan om via de ministeries onder haar beheer massaal personeel vanuit de achterban te faciliteren met de focus op de verkiezingen? Dat is op zich niet onaannemelijk, omdat de Abop in 2010 als onderdeel van haar verkiezingscampagne een ‘banenplan’ heeft gepresenteerd aan het volk, voornamelijk gericht op de binnenlandse bevolking (lees: achterban AC/Abop). Het ‘Banenplan Abop’ (Job Creation Plan) voor 2010-2015 heeft doel om minstens 7.500 ‘extra’ banen te scheppen voor geheel Suriname in de periode 2010 – 2015. Dit aantal moet bovenop de al bestaande banengroei komen. Van deze in totaal 7.500 banen zijn 5.000 bedoeld in de particuliere sector. De overige 2.500 banen zijn tijdelijke banen van 1 tot 2 jaar te scheppen door de Surinaamse overheid als overstap naar de private sector. Deze tijdelijke overheidsbanen, die bij voorkeur aangeboden worden in combinatie met scholing, zouden bedoeld kunnen zijn voor personen tussen de 18 en de 30 jaar die al minimaal een jaar werkloos zijn. Grip op het bedrijfsleven is er niet, met uitzondering van de parastatale bedrijven waar de Abop in de rvc zit. Veel gemakkelijker zou het kunnen gaan bij de overheid. Tijdelijke banen (onder arbeidscontract of een aanstelling als ambtenaar) kunnen niet zo gemakkelijk binnen de PW, er zijn daarvoor speciale voorwaarden die hier niet aan de orde zijn. De PW bepaalt dat bevoegd tot aanstelling, bevordering, schorsing en ontslag van ambtenaren zijn de president en de ministers voor hun departement. Bevoegd tot het sluiten van arbeidsovereenkomsten zijn voorts de president, de ministers, of de daartoe door de president of door een minister gemachtigde landsdienaren. De president kan de hem in dit artikel toegekende bevoegdheden overdragen aan een of meer ministers. Verder is aangegeven in de PW dat hogere ambtenaren (die meer dan de helft verdienen van hetgeen een departementsdirecteur verdient) uitsluitend door de
president bij resolutie worden aangesteld. Omdat de vp niet uit een politieke partij komt, heeft hij geen politieke backing waar hij op kan terugvallen. De vp heeft overigens in ons staatsbestel niet veel te doen volgens de grondwet. Hij krijgt taken bij gratie van de president. Hij mist de bevoegdheid om ministers een opdracht te geven. Hoewel er sprake is van een personeelsstop, blijft het aantal landsdienaren jaarlijks groeien, heeft de Rekenkamer recentelijk geconstateerd. Nu wordt beweerd dat er niets aan de hand is. De toon van de Abop-voorzitter is nu iets lager en de vp zal zich op den duur wel berusten, omdat de praktijk van ontheffing nu eenmaal een wettelijke basis ontbeert. De wijziging van de resolutie zou kunnen betreffen een correctie, maar kan ook onderdeel zijn van ‘gewijzigde beleidsinzichten’ of willekeur. De handeling van president mag formeel wel correct zijn geweest, maar de vraag rijst ‘waarom niet eerder?’. Eerder was Biza bij de PL. Daarom lijkt het nu op een politiek besluit en dat kan het ook daadwerkelijk zijn. In een later stadium kan het personeelsverloop in aanloop naar de verkiezingen meer onthullen.
