Vreemden in eigen land
De houding van Surinamers tegen naar Nederlanden gemigreerde landgenoten en omgekeerd was een paar decennia geleden, vergeleken met heden, anders. Een schets uit het dagblad De Vrije Stem de eindjaren ‘70 laat ons het volgende weten. ‘Het is te begrijpen dat wanneer iemand na jarenlang in Nederland te hebben doorgebracht terugkeert naar Suriname, de repatriëring vaak niet als vanzelfsprekend gaat. Nadat hij jaren in Nederland had rond gelopen met de droom terug te keren naar het onafhankelijk Suriname met het voornemen zaken flink aan te pakken tot heil en zegen van het vaderland is de remigrant als het ware een vreemdeling in eigen land. Het her-inburgeren begint al op het internationaal vliegveld Zanderij. De repatriant klaagt over de douane die op z’n Surinaams te werk gaat. In Nederland is het anders, wordt er gesmoesd. Als hij geen goed betaald werk kan vinden en nog meer tegenslagen krijgt, storten zijn grote verwachtingen ineen en betrapt hij zichzelf op de gedachte van terugkeren naar Nederland. Aan de andere kant heeft de houding van landgenoten tegenover de remigranten een stil verwijt: ‘je bent naar Nederland vertrokken, als het ware gevlucht voor de onafhankelijkheid, omdat je geen vertrouwen had in de toekomst van de Republiek Suriname. Ze worden als Surijammers gezien. Nu keer je terug met je Nederlands accent en manieren en alle wijsheid in pacht.’ Tot zover het citaat.
De tijden en opvattingen zijn veranderd
Anno 2016 zijn de gevoelens en het krachtveld overgeslagen in het voordeel van de repatriërende, die vooral door geldovermaking en pakketten, als ondersteuning aan familie en relaties en het kleine schaal zakendoen, in achting zijn gestegen in Suriname. Jaarlijks wordt voor meer dan 150 miljoen Euro overgemaakt. Ook wordt ingezien dat de in Europa opgedane kennis van toegevoegde waarde is voor Suriname.
Dagblad Suriname heeft een onderhoudend gesprek gehad met Merril Budel, een Surinamer in diaspora die al 40 jaar woonachtig is in Nederland. Hij gaat en komt de laatste tijd regelmatig naar zijn geboorteland. Hij bouwt vooruitlopend op zijn pensioen een huis in Suriname. Opgegroeid en gevormd in de grote wereld, gezien zijn ontwikkeling, en mondig als hij is, kan hij niet anders dan tegenstand bieden aan zaken die scheef gaan. Over zijn wedervaren zegt hij: ‘Iedereen weet hoe het gegaan is. Kort na aantreden van de nieuwe regering moest de weg naar het IMF bewandeld worden. De IMF heeft eisen. De SRD werd gedevalueerd en de energietarieven gingen fors omhoog. Op dat moment werd iedere inwoner van ons geliefd Suriname circa 50% armer! Ik ben aan het bouwen in Suriname. Vorig jaar april/mei kostte een zak cement SRD 38 bij een wisselkoers van SRD 3,60 voor € 1 bij de cambio’s. Exact 1 jaar later april/mei 2016 kostte een zak cement SRD 58,50 bij een wisselkoers van SRD 7,18 voor € 1.’
‘Op 19 juli jongstleden moest SRD 74 neergeteld worden voor een zak cement bij een wisselkoers van SRD 7,80 voor € 1. Vandaag 22 augustus is de koers al SRD 8,45 voor € 1. Dit betekent dat het leven vergeleken met een jaar geleden circa 2,2 keer duurder is geworden. Dit gaat mij zeer aan het hart. Een gehuwde docent met 2 opgroeiende kinderen, die les geeft op een middelbare school en SRD 3.000 per maand verdient, kan met de huidige prijsstijgingen moeilijk rondkomen. De pensioenen verdampen; als je SRD 1.500 hebt, is het nu meer dan de helft minder waard, vergeleken met een jaar geleden. Als je een baan hebt die minder betaalt dan ben je echt de klos. Jongeren zullen nog heel lang bij hun ouders blijven wonen, want betaalbare woningen zijn er niet.
Dit voorbeeld van een zak cement geldt natuurlijk ook voor alle overige goederen en sinds kort is daar de opwaardering van de douanetarieven bijgekomen. Parallel hiermee hebben wij de winkeliers die hun eigen draai aan deze maatregel geven om onze arme bevolking nog eens uit te knijpen.’
Prijzen van alle goederen worden dagelijks aangepast
Wat Budel vooral trof in Suriname: ‘In april van dit jaar zie ik 2 metalen drinkwatertanks bij een winkelzaak aan de Commissaris Thurkowweg in Commewijne tegenover ingang Palm Village. Op zaterdag 13 augustus 2016 vraag ik wat de watertanks moeten kosten. De prijs wordt mij verteld. De 250 gallon watertank met onderstel moet SRD 865 kosten en de 350 gallon watertank met onderstel moet SRD 1225 kosten. Samen kosten ze dus SRD 2090. Ik vraag voor alle zekerheid aan de verkoper of hij de bedragen voor mij op een papiertje wil schrijven. Dat doet hij voor mij. Op de zondag zijn zij gesloten. Op maandag 15 augustus ga ik er met een vrachtwagen heen om de beide metalen watertanks met bijbehorende onderstellen te kopen. Tot mijn ontsteltenis wordt mij verteld dat de tanks nu samen SRD 2.600 kosten.
Toen ik de verkoopster met het briefje met de door hun opgeschreven prijzen confronteerde en om een verklaring vroeg, zei ze dat zij hun prijzen met de nieuwe douanetarieven hadden aangepast. Op mijn commentaar dat de douanetarieven niet voor reeds eerder geïmporteerde goederen kon gelden, laat staan op in Suriname geproduceerde goederen, reageerde zij heel koeltjes. Onverzettelijkheid was hier troef. Ik kon dus onverrichter zake met mijn gehuurde, maar lege vrachtwagen vertrekken. Ik merk nu dat veel winkeliers zonder enige gêne aan dit soort flessentrekkerij doen en hun slag slaan. Het volk krijgt nu de volledige rekening gepresenteerd.’
Vervangingsprijs
Oud-minister Clifford Marica van Handel en Industrie werd eerder voor economische oriëntatie benaderd door Dagblad Suriname. De op hol geslagen prijzen kwamen ter sprake. ‘Ondernemers passen de prijzen op het moment dat de koers omhoog gaat aan. Zij wachten niet tot de volgende partij is geïmporteerd om de meerkosten in rekening te brengen. Ervan uitgaande dat wanneer de in voorraad zijnde producten zijn uitverkocht een nieuwe voorraad moet kunnen worden binnengehaald. Deze handelwijze wordt vervangingsprijs genoemd. Er wordt van uit gegaan dat wanneer de producten zijn verkocht er voldoende geld in kassa aanwezig moet zijn om weer te kunnen importeren. De overheid moet op dit stuk met beleid komen. Er moet ervoor gezorgd worden dat er geen absurde winsten worden gemaakt en dat de prijzen niet de pan uit vliegen, zonder dat zij een grondslag hebben.’
