‘Vraag het maar aan de jeugd, die heeft alle antwoorden al’, aldus Lao Tse.
‘De jeugd heeft zekerheden. De volwassenheid heeft twijfel aan zekerheden’, aldus Mao Tse Tung.
Met deze gevleugelde woorden als criterium bestaat Suriname uit bijna honderd procent jeugd, want het barst hier van de mensen met zekerheden. Men behoeft maar het oor te luisteren te leggen bij elk debat. Elke Surinamer durft een debat aan te gaan over welk onderwerp dan ook met wie dan ook. Daarom zeggen de Antillianen van ons: God weet alles, maar de Surinamer weet meer. Het culminatiepunt van al deze zekerheden vinden we in ons parlement. Als een lid van de eigen partij opstaat om het woord te voeren, worden laptops of kranten tevoorschijn gehaald, want de partijgenoten kennen de zekerheden al en hoeven dus niet te luisteren en de tegenpartij heeft haar eigen zekerheden en hoeft dus ook niet te luisteren. Er is slechts een enkel forum waar geluisterd wordt zonder laptops en kranten en koffiekamers. Dat is Kroetoe, het forum van de jeugd. Elke week worden de kijkers vergast op de zekerheden van de jeugd. Ze draaien de handen niet om voor welk onderwerp dan ook, hoe ingewikkeld dan ook. Elke interventie begint met “Ik vind dat,” en wordt fris van de lever gevolgd door een bewering of een therapie om bekroond te worden met applaus van de achterban. Problemen met het verkeer? Geen nood. Spreker na spreker komt aan het woord om zijn of haar zegje te doen. Dat ze geen van allen een trolleybus of een metro of een trein of een zesbaansweg van dichtbij hebben aanschouwd, och wie maalt daarom. Was het niet oud-minister Just Rens die op een wegensymposium in Japan bloedserieus verklaarde dat de Van ‘t Hogerhuisstraat de beste boulevard was van Latijns Amerika? Wat hebben de jonge mensen die aan deze debatten deelnemen (of de kijkers) eigenlijk aan het infantiele geleuter? Wat leren ze daarvan?
Ik moest aan Kroetoe denken na de aankondiging deze week van de regering van de Dominicaanse Republiek dat alle Haïtianen, zelfs die in de republiek geboren waren, uit Hatiaanse ouders, het land uitgezet zullen worden. Het gaat om minstens honderd duizend mensen.
Men was ze daar liever kwijt dan rijk. Ik moest direct denken aan Kroetoe. Een paar jaar terug, het was na een grote ramp op Haïti, dat aan Kroetoe de vraag werd voorgelegd hoe wij in Suriname de Haïtianen zouden kunnen helpen.
Spreker na spreker verklaarde met veel poeha onder applaus, dat Haïtianen hierheen gehaald zouden moeten worden om ons land te helpen bij de opbouw. Niemand vroeg zich af hoe het de Haïtianen niet gelukte om hun eigen land op te bouwen. “Haal de Haïtianen hierheen. Dat zal goed zijn voor de economie (applaus). “We zijn van heinde en verre gekomen waarom de Haïtianen ook niet? Applaus.”
Je zou verwacht hebben dat de volwassen ankers aan de sprekers de vraag zouden stellen om hoeveel mensen het zou moeten gaan. Tientallen? Daarmee zou Haïti niet geholpen zijn. Duizendtallen? Waar zouden ze moeten slapen? Onder kankantriebomen? Wat zouden ze moeten eten? Hoeveel scholen zouden gebouwd moeten worden voor de kinderen van de immigranten die geen woord Nederlands verstaan? Waar zouden de leerkrachten vandaan komen etc. etc. “Dat is toch gemakkelijk,” verklaarde een jongedame. “In de Vijfde Rijweg huren ze al percelen van de Hindoestanen en planten cassave en nappie en dat soort dingen.” Niemand die vroeg waar de spullen die de immigranten zouden voortbrengen zouden worden afgezet. Niemand die de vraag stelde of een van de aanwezigen weleens in Haïti was geweest of iets afwist van de historie of de cultuur van dat land. Of die ooit had gehoord van de Dominicaanse dictator Rafael LeonidasTrujillo die eens tienduizenden Haïtianen die bezig waren Ciudad Trujillo met krottenbuurten op te schepen, had laten oppakken en doodschieten. Of van Papa Doc Duvalier die met zoveel enthousiasme begon (vandaar de troetelnaam Papa Doc), maar later oordeelde dat er met zijn landgenoten niet veel te beginnen viel, en toen overging tot een ware terreur met zijn Tonton Macoute en zichzelf de gesel Gods ging noemen die was uitverkoren om zijn volk te straffen. Niemand die zich afvroeg hoe het toch kwam dat Haïti, vroeger de rijkste kolonie van het continent, toch zo kon verloederen. Dan werd door de jeugd aanbevolen om duizenden van deze mensen hierheen te halen om Suriname op te bouwen, terwijl zij hun eigen land niet kunnen opbouwen en wij ook met de nodige problemen zitten en ons land zonder hulp van buiten ook niet kunnen opbouwen. Wanneer zullen we hier in Suriname afleren om zonder degelijke voorbereiding te praten over ingewikkelde zaken? Niemand schiet toch iets op met dat infantiele geleuter? Kortom wanneer worden wij eens volwassen? Het argument dat het hier gaat om een onschuldig en onschadelijk tijdverdrijf is ook leuterpraat, want houdt er geen rekening mee dat de jeugd aanschouwelijk onderwijs krijgt in redeneerkunde-bazel er maar op los, onvoorbereid en ongedocumenteerd en je krijgt applaus. Deze jeugd komt later in het parlement terecht met toevoeging van twee extra elementen: onbehouwen en ongeremd.
Is het niet beter de zendtijd te benutten voor zaken waar een ieder wat aan heeft? Bijvoorbeeld om Engels of Spaans te leren? Waarom wordt zendtijd niet gebruikt om de jeugd charme, etiquette en esthetica bij te brengen? Dat zou vooral de jongedames die aan de debatten deelnemen zeker goed doen.
In Costa Rica krijgen de vrouwen charmelessen via de tv. Hoe ze moeten lopen, hoe ze zich moeten kleden, hoe ze zich moeten opmaken, hoe ze moeten converseren etc. etc.. Van heinde en verre komen mensen uit high places om te zoeken naar intelligente, charmante, elegante huwelijkspartners en er is geen missverkiezing waar ook ter wereld waar een Costa Ricaanse ontbreekt. De jongedames die aan de discussies van Kroetoe deelnemen, zouden me dunkt meer hebben aan een dergelijke cursus dan aan het infantiele gedoe van uitspraken te doen over zaken waar ze geen benul van hebben en waar noch zij noch de goegemeente enig nut van heeft.
Don Walther Donner (emeritus hoogleraar)
