Op 27 oktober 2016 is het Staatsbesluit inzake de toekenning van perceelsidentificaties (Besluit Perceelsidentificaties d.d. 27 oktober 2016, SB 2016 no. 129) afgekondigd. Dat wil zeggen dat alle percelen per 1 mei 2017 voorzien moeten zijn van een ID. Volgens de overheid zou met dit Staatsbesluit een belangrijke mijlpaal zijn bereikt in de grondregistratie van Suriname. Het toekennen van een PerceelsID zou namelijk de rechtszekerheid vergroten. (voor meer informatie inzake Perceels ID zie: https://miglis.sr/)
Indien men een perceel wil verkopen, schenken, verdelen, een koop-hypotheek wil vestigen etc. zal er een PerceelsID aangevraagd moeten worden. Alvorens er een PerceelsID toegekend wordt aan een perceel is het namelijk zo dat er een nieuwe uitmetingskaart opgemaakt zal moeten worden door een beëdigde landmeter. De kosten hiervan liggen al gauw tussen de SRD 2.000,= en SRD 3.000,=. Hierna moet er door de landmeter een ID aangevraagd worden bij het MI- GLIS. Het tarief dat hiervoor betaald dient te worden bij het MI-GLIS is SRD 50,=. Op de website van het MI-GLIS is ook aangegeven dat de wachttijd voor het krijgen gemiddeld 3-5 dagen is. Na de verlenging en overgangsperiode heeft op 1 juli jongstleden uiteindelijk de officiële inwerkingtreding van het PerceelsID plaatsgevonden.
Echter vraag ik mij af of de overheid voor het invoeren van dit besluit een onderzoek heeft gedaan en erbij stil heeft gestaan wat de gevolgen van dit besluit voor de doorsnee burger zullen zijn. Ik zal hieronder enkele negatieve gevolgen voor u opsommen van het invoeren van het voornoemd staatsbesluit.
Ten eerste zult u al gauw merken dat zodra u een transactie wilt doen bij de notaris, u als burger een heleboel zult moeten neertellen bij de landmeter. Wilt u bijvoorbeeld een perceel kopen en een hypotheek hierop vestigen dan moet u eerst gaan uitgeven voor een nieuwe perceelkaart met PerceelsID. In hoeverre dat mogelijk is in deze financieel moeilijke periode laat ik aan uw oordeel over.
Ook als u als ouders een perceel wilt schenken aan uw zoon/dochter met behoud van vruchtgebruik zult u eerst een nieuwe perceelkaart moeten later vervaardigen met PerceelsID. Gezien de kosten die hiervoor gemaakt zullen moeten worden zal men er liever nu voor kiezen het niet te doen en zal de boedelproblematiek in Suriname des te groter worden.
Ten tweede zult u gemerkt hebben dat de overheid bijna niks verdient aan het invoeren van een PerceelsID maar juist de landmeter.
Sedert de invoering op 1 juli 2017 worden er geen of weinig (lees 1 of 2 per maand) akte’s gepasseerd bij de notaris, waardoor zowel de notarissen als het MI-GLIS en de overheid bijna geen inkomsten hebben. Behalve dat het systeem voor het verstrekken van ID’s nog niet geheel aangepast is, stuiten landmeters bij het vervaardigen van de nieuwe kaarten in de praktijk op vele problemen. Hierdoor wordt het proces vertraagd en wacht men nog langer op een PerceelsID (en niet 3-5 dagen zoals aangegeven).
Het artikel ‘Registering property – the path to digitization’ (zie: https://miglis.sr/971-2/) geeft ook duidelijk aan dat nog voordat de overstap naar digitalisering gemaakt wordt, er rekening gehouden moet worden met factoren zoals de technologische mogelijkheden etc. Ook dienen landmeters en andere personen betrokken bij dit proces getraind te worden (in het huidig Surinaams systeem blijkt dat er zelfs onduidelijkheid bij de landmeters bestaat).
Het ergste gevolg dat nu nog niet, maar heel binnenkort wel te merken zal zijn is de inkrimping bij de verschillende notariskantoren en misschien ook het MI-GLIS. Het zal een logisch gevolg zijn omdat er bijna/geen inkomsten zijn aangezien er geen/weinig akte’s gepasseerd worden zoals eerder aangegeven.
Heeft de overheid erbij stil gestaan wat de gevolgen zullen zijn wanneer 20 notariskantoren gaan inkrimpen voor wat betreft het personeelsbestand? Wat zullen de gevolgen zijn wanneer het personeel dat slachtoffer is geworden van deze invoering geheel zonder inkomen komt te zitten? Hoe verstandig is het om dit besluit juist nu in te voeren in Suriname gezien de precaire financieel/economische situatie?
Een maand na de officiële invoering zou het een goed moment zijn om dit besluit te gaan herzien/evalueren en de gevolgen hiervan te gaan bespreken met alle belanghebbenden zoals de vereniging van notarissen in Suriname, het MI-GLIS, de landmeters en hierbij vooral de belangen van de gewone burger voorop te stellen.
Tekst: Ragini D. Dhanes MICL
Advies: Vijayantimala N. Bhattoe
