Jagernath Lachmon wordt waarschijnlijk door vele jongeren gezien als een politieke figuur uit het verleden en dus niet meer relevant. Het is inderdaad zo dat Jagernath Lachmon als politieke leider zich geprofileerd heeft in het midden van de vorige eeuw en sindsdien, tot aan zijn dood, enorme invloed heeft gehad op de politiekvoering en het bestuur in Suriname. Op basis hiervan heeft Lachmon op kritische momenten het land en volk van Suriname bespaard van politieke instabiliteit, onveiligheid en economische malaise. Voor velen uit die generatie is Lachmon een idool geweest en voor vele jongeren vandaag blijft Lachmon, bij afwezigheid van andere goede voorbeelden, nog steeds een persoon om naar op te kijken.
Zoals vaak met politieke persoonlijkheden van groot statuur het geval is, blijven de idealen, filosofie en praktische werkwijzen van deze staatsmannen behouden en zelfs nog toepasbaar op huidige situaties. Niemand zal ontkennen dat Lachmon en zijn collega’s van die tijd niet altijd juist gehandeld hebben, maar hun gedrag en handelen, moet tegen het licht van de tijdgeest van dat moment geplaatst worden en dan ontstaat vaak een ander beeld.
In dit artikel willen we in het kort een aantal kenmerken van Jagernath Lachmon en zijn politieke doelstellingen bespreken die voor de jongeren van vandaag nog actueel of bruikbaar zijn:
Vreedzaam samenleven: eenheid in verscheidenheid.
In een multi-etnische en multi-culturele samenleving als de onze moet er een goede verstandhouding bestaan tussen alle groepen. Het vreedzaam naast en met elkaar leven, met de vrijheid om eigen waarden, normen, cultuuruitingen, religiën, etc. te behouden, is nu een ingeburgerd fenomeen onder de Surinamers. Maar het is niet altijd zo geweest en te allen tijde moet gewaakt worden dat ongelijkheden en voorkeuren op basis van etniciteit gecreëerd worden. De Natie Suriname is een en ondeelbaar, en de rijkdom aan etnische en culturele diversiteit, moet het fundament zijn voor een sterke, saamhorige en respectvolle samenleving. Lachmon, ondersteund door zijn broeder Johan Adolf Pengel, hebben dit aan het begin van de politieke geschiedenis van Suriname ingezien.
Democratische beginselen en democratisch handelen.
Lachmon heeft altijd democratisch handelen gepropageerd. Er zijn tijden in onze recente geschiedenis geweest waar Surinamers democratische grondrechten met de voeten hebben getreden. De verworvenheid van Lachmon om een samenleving en bestuur op democratische leest te schoeien mag nimmer verloren gaan. Immers, met alle beperkingen die het kent, het is nog steeds het beste model om gelijkheid, inspraak, openheid, recht en wet, vrijheden en mensenrechten te garanderen.
Hoge graad van realisme: realiseer wat kan !
Lachmon heeft, ook wanneer mensen om hem heen het niet begrepen, een politiek gevoerd waarin realistische doelen nagestreefd warden; in dit opzicht voerde Lachmon een pragmatische politiek van het “bereikbare” en het “haalbare”, gekoppeld aan een grote dosis geduld. Emotioneel handelen was geen kenmerk van zijn politiekvoering. Dat leidt immers tot kortzichtigheid en onbesuisd gedrag, waardoor uiteindelijk wat men zich ten doel heeft gesteld nooit wordt gerealiseerd. Integendeel, een politiek gebaseerd op emotie en kortzichtigheid resulteert alleen maar in grotere problemen en teleurstelling.
Parlement als controlerend orgaan: transparantie en “checks and balances”
Lachmon heeft de Volksvertegenwoordiging beschouwd als het hoogste orgaan van Staat; niet verrassend, omdat voor een rasechte democraat het volk, het electoraat, uiteindelijk beslist wat er moet gebeuren. De Nationale Assemblee bestaat er om de dictatuur van enkelen te voorkomen, ervan uitgaande dat de Nationale Assemblee haar volksvertegenwoordigende werk met in achtneming van het algemeen belang op de juiste wijze doet.
Politiek van het buigend riet: behoud principes maar weet wanneer je moet inhouden
Pragmatisch handelen, rekening houden met de omstandigheden en de realiteit altijd als leidraad houden, hebben vele crises in politieke, staatkundige en economische zin helpen voorkomen. De trauma’s voor het Surinaamse Volk zouden veel groter en diepgaander zijn geweest als deze wijze van politiek gedrag toen niet was ten toon gespreid. Niet een ieder heeft Lachmons handelen op kritieke momenten begrepen en/of ondersteund, zelfs zijn politieke bondsgenoten hebben hem verguisd, maar wijsheid, reflectie en strategisch denken hebben hun nut gehad in de meest donkere dagen van ons land. In de politiek van het buigend riet zit het element van lange termijn denken: wat is goed voor Land en Volk op langere termijn.
Ondernemerschap stimuleren: liberaal denken en onafhankelijkheid van de individu.
Lachmon heeft misschien niet altijd een alomvattende ontwikkelingsfilosofie en visie gepresenteerd. Misschien vond hij dat het niet zijn taak als politicus was om personen voor te schrijven hoe hun leven economisch ingericht moest zijn; misschien vond hij dat het niet de overheid zou moeten zijn die ontwikkelingsplannen moest maken, maar dat het het individu was dat zelf het initiatief moest nemen om zijn of haar leven te organiseren, inkomen te genereren en hun kinderen een goed bestaan te geven. Liberaal denken en het tegen gaan van afhankelijkheid heeft Lachmon, zoals velen dat persoonlijk hebben ervaren op zoek naar een overheidsbaan, het advies gegeven om eigen inkomen te creëren op basis van eigen productie. Wordt ondernemer, wordt landbouwer ! De economie en het productieniveau vandaag zou er veel beter uitgezien hebben als veel meer mensen dit advies hadden opgevolgd. Helaas, de realiteit van vandaag is dat bijkans 40% van de productieve arbeidsmarkt een onproductieve baan heeft bij de grootste werkgever: de overheid.
In de politiek-bestuurlijke en financieel-economische crisis waarmee wij vandaag zijn geconfronteerd is wijs, betrokken en kundig leiderschap nodig. Nodig is ook dat niet het persoonlijk belang van een persoon voorop wordt gesteld op de belangen van het Volk.
De meeste van de hierboven aangehaalde elementen van de politiekvoering van Jagernath Lachmon zijn van toepassing op de huidige situatie. Terwijl de staatsman Lachmon er niet meer is, blijft hij met zijn idealen, filosofie en politiekvoering relevant voor het oplossen van de huidige problemen in het land.
