Regeren is vooruitzien, een bekend gezegde. Daar valt niet aan te twijfelen. Een zegswijze die een tijdfactor inhoudt. Het gaat om de vraag in welke mate besluitnemers in staat zijn in hun overwegingen en beslissingen de mogelijkheden te betrekken die de toekomst biedt. Het vermogen de kansen en bedreigingen daarvan te zien of in te schatten, deze in vroeg stadium op hun (mogelijke) consequenties te kunnen beoordelen en daarop te anticiperen. Dertig jaren geleden werd door deskundigen reeds gewezen op verwachtbare of vaststaande wateroverlast in Paramaribo-Noord. Toekomstgericht overheidsoptreden had reeds toen hierop ingespeeld. Niets veranderde echter. Natuurlijke bewaarplaatsen voor hemelwater zijn daardoor verdwenen. De ene mens is minder getalenteerd dan de andere. A kan veel beter functioneren in de techniek dan B die eerder voldoet in de administratieve, onderwijs- of verzorgende sector. Wanneer een werknemer de gelegenheid geboden wordt zich verder te ontwikkelen in het werk ontstaat op zeker moment bij betrokkene een gevoel een drempel te hebben overschreden. Deze persoon is de functie dan ontgroeid en is toe is aan functieverandering naar hoger niveau. Capaciteit wordt ook in belangrijke mate ontwikkeld door opleiding die leidt naar kennisverwerving. Uit onderzoek is gebleken dat de duur van de opleiding als element voor capaciteitsontwikkeling wel degelijk van belang is, vooral waar het de langdurige studie betreft. Maar let wel: bezit van het diploma of de graad garandeert volstrekt niets. Dat zien wij in de praktijk overduidelijk. Dat tijdens de universitaire opleiding het zelfstandig kunnen denken, afwegingen maken en oplossingen vinden voor de probleemstelling de essentie is, wordt waarschijnlijk uit het oog verloren. Met slechts het afstudeeronderzoek wordt de onderzoeksgeest niet aangewakkerd. De voorzitter van het universiteitsbestuur mag dan wel wijzen op de talrijke onderzoeksdocumenten die in de archieven van zijn onderwijsinstelling liggen opgeslagen, er mag niet eraan voorbij gegaan worden dat juist het leren omgaan met vraagstukken die om onderzoek vragen een belangrijk aandachtspunt is in de universitaire opleiding. Het is geen goede zaak wanneer blijkt dat afgestudeerden in hun latere werksituatie vreemd aankijken tegen onderzoekoperaties. Ervaren analisten zullen stellig tot de conclusie zijn gekomen dat zowel de kwestie ‘Naschoolse opvang’ als het beleidsonderwerp ‘Basiszorgvoorziening’ in de uitvoering op ondeskundige wijze ter hand genomen zijn. Goede beleidsbedoelingen en ondeugdelijke uitvoeringsmodellen bijten elkaar stevig. Het zij gezegd: intelligentie is niet te koop, wordt in de collegezalen niet ingeschonken, maar is een zegening van de natuur. Voor iemands capaciteit is ook de opgedane ervaring belangrijk. Hier moet wel goed onderscheid gemaakt worden tussen de normale werkervaring enerzijds en de bijzondere (relevante) ervaring die mensen in hun praktijk hebben opgedaan anderzijds. Wanneer wij de simpele wegen in gedachten nemen die in de publieke sector, maar ook in de politiek gevolgd kunnen worden om hoge posities te verwerven, dan is daarvoor ook de verklaring gevonden voor de vele verschijnselen van onbevredigende prestaties waarmee wij steeds weer geconfronteerd worden. Elke aanklacht tegen politici en prominenten van politieke partijen in ons land dat zij, bij elkaar genomen, het totale overheidsapparaat, maar ook de politiek als institutie kapot gemaakt hebben, is terecht. De verzwakking van het bestuursapparaat hebben vooral zij gedurende een lange reeks van jaren veroorzaakt. Wat iemands capaciteit betreft kan hier verder gewezen worden op persoonlijke karaktertrekken die in de werkpraktijk tot uiting komen. Hoezeer intelligentie een belangrijke factor voor iemands prestatievermogen is, lopen er nog altijd personen rond die als intelligent kunnen worden aangemerkt, hoog opgeleid zijn maar desondanks door faalangst tot weinig in staat zijn, omdat zij verantwoordelijkheid dragen liever ontwijken. Gaat het hierbij om personen die desondanks in hoge posities terecht gekomen zijn, dan worden zij allicht door anderen om hen heen gemanipuleerd, op het verkeerde been geplaatst en misleid. Naast een goede fysieke en psychische conditie is ook het milieu waarin gewerkt moet worden vermeldenswaard voor de menselijke capaciteit. Tot slot is vooral voor de jongeren de volgende notitie van belang. Iemand die meer capaciteit heeft dan vereist is voor de toegewezen functie in de organisatie raakt snel uitgekeken op zijn of haar takenpakket. Het schept geen voldoening meer, ook geen perspectief. Deze ongezonde werkelijkheid mag niet lang duren, omdat daardoor op den duur kwalitatieve leegloop bij betrokkene zal ontstaan. Zelf acties ondernemen om zo snel mogelijk hieraan een einde te brengen is daarom ten zeerste aan te raden. Kies voor de weg die leidt naar bekwaamheid. Juist! Die bekwaamheid of capaciteit die niet als laaghangend fruit geplukt kan worden, maar waarvoor veel offers gebracht zullen moeten worden. Blijf als jonge groeiparel niet afhankelijk van degenen die niets te bieden hebben, maar sla de geëigende wegen in die voortdurend de geest verrijken.
Stanley Westerborg
Organisatieanalist
[email protected]
