Het verschil tussen moord en zelfmoord wordt in dubieuze gevallen uitgemaakt door politioneel onderzoek en eventueel een rechterlijk besluit, niet door een medisch rapport van een arts. De arts kan alleen het oorzakelijk verband tussen het aanwezig zijn van gif en de dood vaststellen, niet de omstandigheden waaronder het gif in het lichaam is terecht gekomen. Een aflevering van het bekende Suriname reality tv-serie ‘1 voor 12’ is eergisteren met een sisser afgelopen. Wellicht geeft het programma ons een voorschot op wat zal komen, maar het onderwerp is te serieus om er gras over te laten groeien. Wat is nu het geval? Een tienerjongen van Hindoestaanse komaf wordt te Leidingen op een morgen midden in de week wanneer iedereen naar het werk gaat, dood aangetroffen in of nabij een bushalte. Uit het familierelaas blijkt niet dat die jongen aan een levensbedreigende ziekte leed dat in een vergevorderde fase was. Het verhaal was eerst dat de jongen zelfmoord had gepleegd door het insecticide malathion in te nemen. Nu is bekend dat innemen van malathion niet binnen een paar uren leidt tot de dood, tenzij het dus hier om een bijzonder geval gaat. Wat inmiddels ook bekend is, is dat er ten minste op het gezicht van de jongen, letsels en blauwe plekken zouden zijn aangetroffen. Het lijk van de tiener zou in een nette houding in de bushalte hebben gelegen en zijn slippers zouden ook netjes aan een kant zijn gezet. In het programma beweert de vader dat hij niet gelooft dat zijn zoon door zelfmoord om het leven is gebracht. Door beredeneren brengt je dan op 2 uitkomsten: of het gaat om een natuurlijke dood of is het door toedoen van mens, dier of natuur de dood veroorzaakt. In het laatste denken we dan aan doodslag of moord. We gingen ervan uit dat het leven van de mens nog heel hoog aangeschreven staat in onze Staat. Niet voor niets worden moord en doodslag het zwaarst bedreigd met een straf in ons Wetboek van Strafrecht. Wanneer er tekenen zijn, zelfs vage, dat er sprake zou kunnen zijn van een strafbaar feit aan de hand waarvan de dood is ingetreden, moet onze politie de zaak grondig onderzoeken en de zaak niet sluiten zonder grondig basisonderzoek te hebben gedaan. Tot het basisonderzoek bij een dubieuze dood hoort minimaal het verhoren van een aantal personen dichtbij de overleden persoon. Familieleden en vrienden horen daarbij, vooral als aan de politie een hint wordt gegeven dat een aantal tieners meer van de zaak zou kunnen afweten en dat er een relatielink met ontevreden ouderen aanwezig is. De klacht van de vader is in het tv-programma geweest dat de politie heel oppervlakkig onderzoek heeft gedaan en de tieners om de jongen heen niet heeft geïnterviewd. Als deze tieners iets weten dat helderheid had kunnen brengen in de dood van de jongeman, aan wie moeten ze hun verhaal kwijt? In de zaak blijkt dat de politie, waarschijnlijk uitgaande van een bepaald vooroordeel, heel snel tot de conclusie is gekomen dat het gaat om een zelfmoord. Wat in het tv-programma het meest spraakmakend was, was de verklaring die afgegeven zou zijn door de politie in verband met het sluiten van de zaak. Er zou door de politie gezegd zijn dat door de/een arts is verklaard dat het in deze zou gaan om een zelfmoord. Wij gaan ervan uit dat aangenomen kan worden dat het ook kan gaan om een verklaring van een patholoog-anatoom (lijkschouwer). De vraag die in deze rijst is hoe een arts kan concluderen dat een persoon zelfmoord heeft gepleegd. Deze medische functionaris kan alleen vaststellen in welke fysieke toestand het lijk bij het schouwen verkeert en (op basis daarvan) in welke toestand het voor de dood zou kunnen hebben verkeerd. Hij kan ook vaststellen welke substanties die tot de dood kunnen leiden in het lichaam in een bepaalde mate zijn aangetroffen. Ook kan hij na onderzoek van organen en lichaamsmateriaal of intoxicatie van enige aard en in enige mate is aangetroffen. Stel nu dat zou blijken dat in het systeem van deze persoon een gif zou zijn aangetroffen, hoe kan de arts dan vaststellen op welke wijze en onder welke omstandigheden dit gif in het lichaam is terecht gekomen? Een gif kan vrijwillig zijn ingenomen, maar het kan ook onder dwang zijn ingenomen. Hoe kan een arts vaststellen dat er sprake was van vrijwilligheid of dwang? Een politieapparaat dat serieus genomen wil worden moet misdrijven, vooral halsdelicten, heel serieus nemen. Een arts moet de doorslaggevende conclusie tot zelfmoord niet trekken, maar de politie. Een persoon kan opgeknoopt worden en het kan oppervlakkig lijken op zelfmoord. Een persoon kan gedwongen worden om een gif in te nemen en het kan oppervlakkig ook lijken op zelfmoord. Hetzelfde geldt voor springen in het water. Het politieapparaat lijkt bevooroordeeld te zijn en bij bepaalde groepen maar al te graag aan te nemen dat het gaat om zelfmoord. De groep waartoe de overleden tiener behoort, is inderdaad de groep die het meest zelfmoord pleegt, maar dat neemt niet weg dat zaken toch wel steeds onderzocht worden. De politie wordt heden ten dage geteisterd door laag moraal en corruptie. Zwart-witte politieauto’s gaan de zaak niet verhelpen, knalrode dienstwagens ook niet. Er is iets behoorlijk mis met ons politieapparaat en als het zo doorgaat is de volgende fase dat burgers politietaken op zich gaan beginnen te nemen. De weg naar wijdverbreide eigenrichting en hoge incidentie van geweld is dan ingezet. In de betreffende zaak is het lijk al gecremeerd, maar de vader verklaart dat na 20 dagen er nog geen (medische) verklaring beschikbaar is van het ‘lijkenhuis’. Onduidelijk is of hij daarmee het rapport van de patholoog-anatoom bedoelt. De vraag rijst dan hoe de politie de zaak zo snel kan sluiten als er nog geen rapport is van deze medische functionaris? Hoe kan toestemming zijn gegeven om het lijk vrij te geven? Waarom duurt het zolang voordat een medische verklaring wordt afgegeven terwijl het lijk allang is gecremeerd? De vraag rijst of de politie een bepaalde neiging heeft om bepaalde zaken snel af te handelen en of door vooroordelen onze politie niet discrimineert. Wat tot nu toe aan de orde is gekomen doet ons concluderen dat de politie laks is geweest tegenover deze zaak en de zaak op oneigenlijke gronden heeft afgesloten. De politie heeft toegestaan dat een medicus op de stoel van de politie is gaan zitten. Dat is zeer gevaarlijk en een teken dat de politie haar werk liever door anderen laat doen. Daarmee kan geconstateerd worden dat Suriname inmiddels wellicht een gevaarlijkere plaats is geworden om er te leven.
