Waar de vorige regeringen onder het NF als het ware blindstaarden op ontwikkelingsondersteuning vanuit Nederland, blijkt dat deze regering vanaf haar aantreden tot aan het einde ook bezeten is van dit land, maar nu op een wijze zoals het past in een periode vlak voor of na bevochten staatkundige onafhankelijkheid. Suriname is inmiddels bijna 39 jaar onafhankelijk en daarom werkt het verlammend als we nog zitten te hameren op de waarachtige onafhankelijkheid. De jaarrede van de president is voor een deel verloren gegaan aan een Nederland-retoriek. Dat is niet meer nodig, omdat onze realiteit heden ten dage (hoger middeninkomensland) elke Surinaamse regering in mindere of meerdere mate zal nopen om op eigen kracht te geraken tot het in stand houden van een sociaalrechtvaardige samenleving. Dit is de laatste jaarrede geweest van de president in deze regeerperiode. Het leende zich wel ervoor om in het kader van wat nog zal komen in de resterende 8-9 maanden het verleden de revue te laten passeren waar het gaat om verworvenheden. Verder was het de bedoeling dat de president wat de topprioriteiten betreft toch wel specifiek zou zijn en veel zou werken met cijfers wat betreft de output. Er zijn geen beletsels voor de president om zijn plannen voor de komende periode uit te voeren. Genoeg geld heeft hij daarvoor niet, omdat er sprake is van een begrotingstekort. Een aantal showprojecten die niet hoognodig zijn voor de sociaaleconomische ontwikkeling moet achterwege worden gelaten. Zo is het nog steeds niet uitgelegd waarom het noodzakelijk is om onze schuldenlast (waarschijnlijk buitenlands) te verhogen en dichterbij de strafbare grens te brengen voor het aanleggen van een tram-/spoorlijn. De president heeft het steeds over het sociaal akkoord, dat in het begin van de regeerperiode terloops werd genoemd, aansloeg en werd uitvergroot. Schaars geld moet worden besteed om de tot stand gebrachte aspecten daarvan te behoeden van een voortijdige dood. Als per departement wordt bekeken en naar de actualiteit van alledag, dan valt te merken dat over de 100 punten zijn te noemen, waarvoor deze regering weer geen acties zal ondernemen, althans dat de president er geen melding van maakt. Aangezien het ook om de indiening van de begrotingen gaat, kijken we bijvoorbeeld naar het ministerie van Financiën. Rondom de periode toen ministers werden bedankt (Financiën, OW) werd door de president plechtig melding gemaakt van een uit te voeren ‘financiële reconstructie’ die grondig ons financieel systeem zou genezen. Er was rond die tijd sprake van veel onverantwoorde uitgaven, aantijgingen van corruptie en grove overtreding van de comptabiliteitswetgeving en de uitvoeringsbesluiten en –instructies ter zake. Wat is het rendement van deze financiële reconstructie, welke resultaten uitgedrukt in onze munteenheid zijn bereikt? Wat hield het precies in, in termen van beleidsmaatregelen? Gaat het alleen om een software programma? In welke fase van deze reconstructie zitten we nu en wat zijn de komende acties voor 2015? De aantijgingen van onverantwoorde uitgaven die de toets van rechtmatigheid en doelmatigheid niet kunnen doorstaan, is er alom. De oppositie heeft kennelijk alle informatie, maar geeft alleen selectief een klein deel van de belastende informatie vrij (waardoor ze trouwens ook inboet aan geloofwaardigheid). De regering op haar beurt voelt zich niet gestoord door deze opmerkingen. In een periode waar veel uitgaven worden verwacht, moet de president zijn commitment (zo die er is of ooit is geweest) naar naleving van de comptabiliteitswetgeving benadrukken en vernieuwen. Ook zijn uitgavenbeleid moet de president kort typeren, zodat het te plaatsen is in het kader van de jaarlijkse beoordelingen van bijvoorbeeld het IMF. Over verspilling – waarover de CBvS het ook had – zegt de president weinig. Hij kijkt weer kortzichtig naar de ambtenaren (telefoon, airco’s, benzine, dienstvoertuigen), maar de enorme verspilling door onderhandse gunningen waar hij zelf bij betrokken is, laat hij onaangeroerd. De president neemt het woord ‘corruptie’ niet een keer in de mond, terwijl internationale rangschikkingen altijd uitwijzen dat een van de topoorzaken is voor een gestagneerde ontwikkeling van Suriname. De president heeft gefaald om een zeer belangrijke belofte aangaande de corruptie – waarvan hij in 2010 dacht dat het een NF-ding is – waar te maken en in de komende 8 maanden is het kennelijk geen prioriteit. Het verschil met vorig jaar is wel dat hij nu zonder moeilijke partners in de coalitie zit. Aan wie zou hij nu een oproep doen om verleidingen te weerstaan? Over de zeer belangrijke belastinghervormingen heeft de president niets aangekondigd. Ten eerste wordt Suriname steeds opgeroepen tot fiscale efficiëntie als het gaat om de inningen en de naleving van de belastingwetgeving. Ten tweede is al geruime tijd beloofd een verschuiving van de directe naar de indirecte belastingen. Daar is concreet met name genoemd de invoering van een wet inzake de bruto toegevoegde waarde. Over deze belangrijke zaak is niets gezegd. Al geruime tijd zeggen NDP-politici dat de regering nog ruimte heeft om te lenen en dus dat de oppositie en andere critici geen recht hebben van ‘klagen’ wat betreft het stijgen van het niveau van de buitenlandse schuldenlast. Dat is een onverantwoord uitgangspunt en wat de leenattitude betreft, schijnt ook de president deze houding te hebben. Men is niet bang dus om te lenen en men zal dat in de komende 8 maanden ook doen. Men heeft de instelling van het leningenplafond niet goed begrepen. Op het financiële vlak zijn voorts actuele zaken als de informele sector, ordening van de goudsector, de hoeveelheid verkochte goud en dollars als vermeende strategie, de daadwerkelijke dollarsituatie, de capaciteit van de Rekenkamer en de stand van zaken ten aanzien van de pre-shipment maatregel onaangeroerd gelaten. De laatste jaarrede had de president best wel concreter kunnen zijn. Veel verandering voor de komende 8-9 maanden wordt derhalve niet verwacht en dat kan zijn repercussies hebben voor de staatskas.
