Recentelijk is het nieuws gelanceerd dat Inheemse vrouwen in het zuiden van Suriname bang zijn om kinderen te baren in de betreffende gemeenschappen. De vrouwen zouden hun toevlucht zoeken tot het verstoren van abortussen. Er zouden op een bepaalde schaal abortussen plaatsvinden in deze gemeenschappen. Waarom zijn de vrouwen bang om levendgeborenen ter wereld te brengen? Men is bang dat deze baby’s een afwijking zullen hebben. De boosdoener is kwikvervuiling. Het zou in de gemeenschappen veel voorkomen dat kinderen met een beperking geboren worden. De volwassenen zouden procentueel meer kwikvoorkomens in hun lichaam hebben. Het kwik komt voor in het rivierwater en in de riviervissen. Er zijn metingen gedaan aan de kwikvoorkomens in het lichaam van de volwassenen enige jaren terug. De betreffende rapporten zijn op een of andere manier onderdrukt. We lazen online dat de Amerikaanse wetenschapper en docent ‘ecotoxicologie’ (vergiftiging als gevolg van economie) Sarah Augustine een medeoprichter is van het Suriname Indigenous Health Fund (SIHF). Het doel van dit fonds is om het gruwelijke effect van kwikvervuiling op de lokale bevolking tegen te gaan. De wetenschapper – die sinds 2004 actief is in de betreffende Inheemse gemeenschappen in Suriname – doceert over deze vervuiling op de Eastern Mennonite University. We citeren uit een verslag uit 2013. Rivieren zijn traditioneel een bron van leven geweest voor de Wayana Inheemsen. De Surinaamse rivieren zorgen voor transport, voedsel, drinkwater, water om er in te baden en afwas te doen. Kwik deed sinds de jaren ’90 zijn intrede in de Surinaamse rivieren. Kwik wordt ingezet bij de winning van goud door kleinschalige mijnbouwers. Er is sprake van een kwikvervuiling in de Wayana gemeenschappen. De boosdoeners zijn de illegale kleinschalige goudzoekers, die doorgaans werkzaam zijn op de concessies van rijke concessiehouders die hun eigen gewapende milities hebben en beschermd worden door de Surinaamse militairen. De vissen in de vervuilde rivieren zijn een primaire bron voor eiwitten voor de Wayana en andere Inheemse volken in Suriname. De docent vertelde aan een gehoor van ca. 100 man op de universiteit dat de organisatie ervan uitging dat een instantie in Suriname zeker raad zou weten met de situatie en zou ingrijpen. Toen men van het kastje naar de muur werd gestuurd en niemand de zaak in handen wilde nemen, stond de ecotoxicoloog perplex. Het SIHF benaderde het United Nations Environmental Fund, de Inter-American Development Bank (IDB) en overheidsfunctionarissen van zowel Suriname als de USA. Er is vergiftiging, mensen worden ziek, we moeten wat doen, was de oproep van de SIHF. Men informeerde naar milieuvriendelijke technologie. De wetenschapper noemt namen van personen van wie beter werd verwacht. Zo noemt ze de naam van Bill Grisly, (toentertijd) in Suriname gestationeerd door de IDB. Die zou het probleem in het zuiden van Suriname hebben ontkend. “In twee generaties zullen er geen Inheemsen in Suriname zijn”, zou hij nonchalant in het Engels hebben geschreven. De wetenschapper zegt door de jaren heen te hebben ontdekt dat niemand van buiten zich wat zal aantrekken van de vergiftiging van de Inheemsen in Suriname. De wetenschapper zag maar een organisatie die wel wat zou geven om de Inheemsen: hun kerk. Met behulp van de mede-Mennonieten werd het SIHF opgericht in 2006. Het doel was om de Inheemsen een forum te geven, waardoor voorkomen wordt dat de samenleving doet alsof deze gemeenschappen niet bestaan. Het SIHF bracht ten eerste communicatie tot stand met de Wayana. Een documentaire van de Inheemsen, waarin ze hun verhaal vertellen, kreeg internationale erkenning (awards) van o.a. de VN en Smithsonian. In 2012 werd een urenlange documentaire ‘Inside Suriname: Human Rights in an Era of Global Development’ gepubliceerd. Na de publicatie van de documentaires zou nu wel geluisterd worden naar de SIHF door Surinaamse autoriteiten. Verschillende politieke partijen maken zich op om het landsbestuur in Suriname te bekleden na 2015. Hoeveel aandacht is er voor de vergiftigde Inheemse gemeenschappen in Suriname. In geen van de twee grote kampen schijnt de issue van de vervuiling van de Wayana en andere Inheemse gemeenschappen aan de orde zijn. Verder dan onderwijs en vage beloftes over gezondheidszorg en grondenrechten komen de partijen niet. Er zijn wel kleine partijen, die nooit deel waren van een overheidscoalitie die wel specifiek de Inheemsen als hun hoofdoelgroep aangeven. Zal het deze partijen lukken om via de stemmen van de Inheemsen in Sipaliwini echt op te komen voor de vervuilde gemeenschappen. Een ding is zeker, de Inheemsen die via de NDP of andere partijen in de DNA zitten, zijn niet opgekomen voor de groep. Hoe het na 2015 de Inheemsen zal vergaan, zal afhangen van de daadwerkelijke inspraak die ze verkrijgen.
